حبیب اله آذریان - عضو هییت علمی گروه حقوق، دانشگاه پیام نور زابل
مریم پودینه پیر - مدرس گروه حقوق، دانشگاه پیام نور زابل
راحله پودینه پیر - مدرس گروه علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور زابل

از مصادیق وفای به عهد که در ماده 275ق.م به آن اشاره شده است، وفای به عهد به وسیله موضوعی غیر از موضوع تعهد اصلی است که متعهد با توافق متعهدله، مال دیگری به جای موضوع تعهد پرداخت می کند. در قانون مدنی ایران نیز، هرچند قابلیت پرداخت موضوعی غیر از موضوع تعهد، از مفهوم ماده 275 استخراج می شود، ماهیت حقوقی این نوع از ایفای تعهد دقیقا مشخص نشده است. در مورد اینکه ماهیت حقوقی تملیک در مقام وفاء به عهد چیست نظریات مختلفی بیان شده است. هریک از حقوقدانان برخی از نظریات را ذکر نموده اند اما در این جا تلاش بر این شده تمامی نظریات مطرح شده مورد بررسی قرار گیرد. همه در امکان توسل به این عمل حقوقی متفق القول هستند. آن چه که می ماند ماهیت حقوقی آن است که حقوقدانان کشورهای مختلف و گاه حقوقدانان یک کشور در مورد آن اختلاف نظر دارند. بحث ما مربوط به موردی است که طرفین قصد خود را برای توسل به یکی از نهادهای حقوقی ابراز نکرده باشند. در واقع ما در صدد تعیین ماهیت حقوقی موردی هستیم که در آن مدیون به قصد وفای به عهد مالی غیر از مورد اصلی تعهد را به داین می دهد و او هم می پذیرد بدون اینکه به یکی از نهادهای شناخته شده حقوقی نظر داشته باشد. ما در این مقاله در صد هستیم تا با بررسی تملیک در مقام وفای به عهد، ماهیت حقوقی این نهاد و قلمرو و احکام و آثار آن مشخص گردد.

تملیک در مقام وفای به عهد، وفای به عهد