محمدرضا صیاد - دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
محمد علی خسروی - استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
علی شیرخانی - دانشیارهییت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم
ملک تاج خسروی باب اناری - استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

فرهنگ سیاسی دولت گرا نوعی از فرهنگ سیاسی است که بر اساس آن مردم با دوری از عرصه ی فعالیت های سیاسی و اجتماعی وظایف و اختیارات خود را در عرصه ی عمومی به دولت واگذار می کنند و نخبگان سیاسی نیز با پذیرش این وظایف و اختیارات انتظارت و توقعات فزاینده ای را از دولت ها به وجود می آورند.. با توجه به این که فرهنگ سیاسی نحوه نگرش و بینش هر فرد نسبت به نظام و شخصیت های سیاسی و کارکردها و وظایف آن ها و همچنینی نگرش شخصیت های سیاسی نسبت به نقش و جایگاه مردم در نظام سیاسی تعریف می شود می توان بیان داشت این نوع از فرهنگ سیاسی فرهنگ غالب بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه از جمله کشور ایران می باشد. به همین منظور هدف از انجام این پژوهش آن است که با استفاده از روشی توصیفی و تحلیلی به دنبال یافتن پاسخی برای این سوال باشد: چه عواملی موجب شکل گیری فرهنگ دولت گرا می شود و این نوع از فرهنگ سیاسی، چه تاثیری بر الگوهای رفتار سیاسی و اجتماعی جوامع می گذارد در پاسخ به این سوال فرضیه زیر مورد آزمون قرار می گیرد: ماهیت رانتیر دولت - تاریخ طولانی استبداد پادشاهی و استمرار فرهنگ پاتریمونیال، مهم ترین عوامل شکل گیری فرهنگ سیاسی دولت گرا می باشد و این نوع از فرهنگ سیاسی موجب وابستگی مردم به دولت می گردد. نتایج پژوهش ضمن تایید فرضیه فوق گویای آن است که فرهنگ سیاسی دولت گرا به دلیل وابسته نمودن مردم به دولت ویژگی های عزلت گزینی و فرهنگ تابعیت- بی اعتمادی به دولت-مسیولیت گریزی و اسطوره سازی و اسطوره کشی را در الگوی رفتار سیاسی و اجتماعی این جوامع موجب گردیده است.

فرهنگ سیاسی, دولت گرایی, پاتریمونیالیسم, دولت رانتیر, بی اعتمادی