حسین علیزاده - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
ایرج مهرکی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

زبان یکی از ابزارهای اصلی در مشترک ساختن جهان خود با دیگری است و با اخلاق ارتباط دارد. هدف نگارندگان این مقاله این بوده است که با رویکردی پدیدارشناسانه، به منشا اخلاقی برخی بحث های مهم در مقالات شمس تبریزیبپردازند؛ مسایلی که فهم آن ها راهی به درک درست شخصیت شمس می گشاید؛ از همین روی، با به کارگیری روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا ابتدا یکی از مهم ترین مفاهیم نزد او، یعنی انزوا را مطرح و دیدگاه او را درباره مسیولیت اخلاقی در برابر خود و دیگری و رابطه اخلاق و زبان از خلال گفته هایش بیان کرده ایم. سپس ضمن بیان دو نوع بهره گیری او از زبان در قبال دیگری به این نکته پرداخته ایم که چرا او گاه به ضرورت سخن گفتن در مقابل دیگری اعتقاد داشته و گاه قایل به برخوردی سلبی با زبان در قبال دیگری بوده است؛ سرانجام، انتقاد شمس نسبت به برخی عارفان پیش از او به مثابه جنبه ای از گفتمان در ساحت اخلاق بررسیشده است.

زبان عرفان, ساحت اخلاقی زبان, شمس تبریزی, گفتمان, مقالات