سید حسین صفایی - استاد دانشگاه تهران
حسن فدایی - دکترای حقوق خصوصی دانشگاه امام صادق و مدیر آموزش کرسی حقوق بشر دانشگاه شهید بهشتی
امین امیرحسینی - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه شهید بهشتی

یکی از مسایلی که امروزه در نظام حقوقی ایران به عنوان موضوعی مستحدث مورد توجه و عنایت است، موضوع باروری پس از مرگ است. این پدیده که همگام با رواج و گسترش روشهای باروری مصنوعی به میان آمده است، به این شکل است که افراد اقدام به انجماد گامت یا جنین خود برای باروری پس از مرگ می کنند. میان فقهای امامیه در باب مشروعیت این امر اختلاف نظر وجود دارد و برای کشف حکم واقعی در این حوزه، توجه به آرای اختلافی فقها ضروری به نظر می رسد. برخی از فقها با استفاده از ادله ای نظیر روایات، به استناد عدم انقطاع رابطه زوجیت میان زوجین پس از مرگ، این کار را صحیح می دانند و در مقابل، برخی دیگر با استناد به ادله و استناد به عدم وجود رابطه زوجیت، مشروعیت این امر را مخدوش می دانند. میان فقهای اهل سنت نیز در این مورد اختلاف نظر وجود دارد که در این نوشتار دیدگاه آنان نیز بررسی خواهد شد. درنهایت به نظر می رسد، با توجه به مدلول آیات و روایات و نیز توجه به مقنضیات زمان و ضرورت تولید نسل، مشروع دانستن پدیده مزبور ارجح باشد.

باروری پس از مرگ, مشروعیت, رابطه زوجیت, مقتضیات و شرایط