فهیمه مقدم - مربی، عضو هیات علمی گروه بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زابل، زابل، ایران
محمدرضا رضایی کهخا - استادیار، عضو هیات علمی گروه بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زابل، زابل، ایران
سمیه باقری - مربی، عضو هیات علمی گروه بهداشت عمومی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی زابل، زابل، ایران

مقدمه و هدف: استان سیستان و بلوچستان با وسعت 105782 کیلومتر مربع بیش از 11 درصد مساحت کل کشور را تشکیل می دهد. خشکسالی، ناشی از یک دوره ی خشک غیر طبیعی می باشد و به قدری طول می کشد که سبب عدم توازن در فرآیند هیدرولوژی ذخیره و مصرف می گردد. کاهش بارش و یا افزایش درجه حرارت هر دو بطور جداگانه یا همزمان می توانند سبب خشکسالی شوند که در پی خشکسالی های سال های 84 تا 93 که با قطع کامل آب رودخانه ی هیرمند همراه بوده و به تبع آن دریاچه هامون نیز به کفه خشک تبدیل شده است. با خشک شدن هامون، اکثر ساکنین منطقه که درآمد و اقتصاد خانواده ی خویش را بطور مستقیم و غیر مستقیم از تالاب تامین می کردند با مشکل مواجه شدند. بطوری که اثرات این پدیده بر معیشت، اقتصاد و مسائل اجتماعی مردم منطقه تا حد بحران و فاجعه ی اکولوژیکی تاثیر گذاشت.مواد و روشها: روش پژوهش توصیفی با هدف تعیین ارتباط بین مهاجرت و ریزگرد می باشد. جامعه آماری پژوهش شهروندان شهرستان زابل می باشند و اطلاعات به صورت پرسشنامه جمع آوری گردید. پس از تعیین حجم نمونه، نمونه ها به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردید. برای تجزیه و تحلیل داده از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم افزار SPSS استفاده شد که آمار توصیفی در قالب جداول فراوانی، میانگین و انحراف معیار بود و آزمون هایt مستقل و ضریب همبستگی پیرسون جهت تجزیه و تحلیل بکار گرفته شد.نتایج: طبق ضریب همبستگی بین مهاجرت مردم سیستان و وقوع ریزگردها در سطح اطمینان 95 درصد رابطه آماری معنی دار و مستقیم وجود داشت(r=0.66 , p<0.01) به طوری که با افزایش میزان ریزگردها مهاجرت مردم بیشتر می شود خلاصه: بعبارت دیگر می توان این گونه تفسیر کرد که هر چه میزان ریزگردها در منطقه سیستان افزایش یابد میزان مهاجرت و خالی شده منطقه از سکنه بیشتر خواهد شد و از نظر جامعه شناسی نوعی آسیب به حساب خواهد آمد.

ریزگرد، مهاجرت، سیستان