علی اصغر زارعی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه
علی رضا مظفری - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه

در داستان هابیل و قابیل از تفسیر کشف الاسرار میبدی، سخن از ترسیدن قابیل با شنیدن آوازی و گریختن او از خلق و انس گرفتن با وحوش بیابان به میان آمده است. این موضوع با کهن الگویی ارتباط داردکه از آن با عنوان تنزل آغازین یاد می شود. انسان طبق این کهن الگو، از دوره ای طلایینزول کرده و سرآغاز را از دست داده است. در پژوهش حاضر کوشش شده است با روش توصیفی - تطبیقی این کهن الگو در چند فرهنگ مختلف بررسی شود. این پژوهش نشان می دهد که کهن الگوی تنزل آغازین که در بیشتر آیین ها دیده می شود، حکایت از خویشاوندی انسان نخستین با طبیعت و حیوانات دارد که بر اثر اندیشه ای اهریمنی از دست رفته است. همراهی انسان با طبیعت در دوره زرین ، هرچند فراموش شده، ردپای آن کاملا از بین نرفته است. حضور کهن الگوی یادشده در فرهنگ‎ های مختلف، صورت های گوناگونی دارد، اما ویژگی های مشترک معینی پیوسته در آنها تکرار می شود.

دوره زرین, سرآغاز, هبوط, حیوان, انسان