فریماه معظم - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی علوم زیستی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران، تهران، ایران
اشرف السادات حاتمیان زارمی - استادیار، گروه مهندسی علوم زیستی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران، تهران، ایران
بهمن ابراهیمی حسین زاده - استادیار، گروه مهندسی علوم زیستی، دانشکده علوم و فنون نوین، دانشگاه تهران، تهران، ایران
زهرابیگم مختاری حسینی - استادیار، گروه مهندسی شیمی، دانشکده مهندسی نفت و پتروشیمی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران

داروهای موجود برای آلزایمر تنها کنترل کننده علائم بیماری هستند. عصاره کندر از جمله گیاهان دارویی است که ترکیب پیچیده ایی از ترپنوییدها از جمله بتا-بوسولیک اسید می باشد. اثر قوی این ماده در برابر بیماری آلزایمر ناشی از توانایی آن در کاهش اختلال عملکرد کولینرژیک، مهار واسطه های التهابی است ولی بی ثباتی و حلالیت ضعیف آن در آب منجر به ضعیف بودن قابلیت دارویی آن می شود. انتقال هدفمند این عصاره به مغز اثر درمانی آن را بهبود بخشیده است. نانوذرات لیپیدی جامد حامل های مناسبی جهت افزایش فراهمی زیستی می باشند. در این پژوهش ابتدا نانوذرات لیپیدی جامد حاوی عصاره هیدروالکلی کندر به روش میکروامولسیون تهیه شدند. نسبت های مختلف دارو به لیپید و غلظت های مختلف سورفکتانت در مخلوط لیپید به همراه محلول آب و سدیم سیترات برای تشکیل امولسیون به کار گرفته شد. سپس بیشترین میزان داروی درون گیری شده، درصد بارگذاری دارو و کوچکترین اندازه ذره ای بدست آمد. فرمولاسیون بهینه دارای اندازه ذره ای 14 نانومتر و درصد درون گیری 71/33 و بازده بارگذاری 6/54 و پتانسیل زتای 3/43- میلی ولت می باشد. همچنین با بررسی رهایش عصاره هیددروالکلی کندر از فرمولاسیون های مختلف نانوذرات لیپیدی جامد مشاهده شد این نانوذرات دارای رهایش آهسته با سازوکار هیگوچی در محیط خنثی هستند. با توجه به خصوصیات ذکر شده به نظر می رسد نانوذرات لیپیدی جامد حاوی این عصاره گیاهی رویکرد درمانی جدیدی را در درمان آلزایمر ایجاد خواهد کرد.

عصاره کندر، نانوذرات لیپیدی جامد ٬ آلزایمر ٬ میکروامولسیون ٬ درصد درون گیری ٬ بازده بارگذاری