لقمان قهرمانی - دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد مهندسی معدن دانشگاه شهید باهنر کرمان
ایمان معصومی - دانشجوی مقطع دکتری مهندسی معدن دانشگاه شهید باهنر کرمان
غلامرضا کمالی - دانشیار گروه مهندسی معدن دانشگاه شهید باهنر کرمان

مدل سازی عیاری و تخمین ذخیره، آخرین مرحله ی اکتشاف و مقدمه ای برای استخراج معدن می باشد. روش های مختلفی برای مدل سازی عیاری وجود دارد،که شامل روش های مبتنی بر تئوری های آمار کلاسیک، روشهای مبتنی بر تئوری های زمین آمار، منطق فازی، شبکه عصبی و غیره می باشد. در این پژوهش از روش زمین آماری شبیه سازی گوسی متوالی برای مدلسازی عیاری و تخمین ذخیره ی مجدد معدن سنگ آهن گل گهر 2 استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز برای انجام پژوهش، داده های جنس سنگ و عیاریمتغیر آهن مربوط به 180 گمانه ی اکتشافی می باشد. در ابتدا بلوک مدل زمین شناسی با استفاده از داده های جنس سنگ، در نرم افزار GEM COM GEMS 6.5 ساخته شد. سپس بلوک مدل ساخته شده در نرم افزار تخصصی زمین آماری SGeMS وارد شد. سپس از آنجایی که گوگرد در فراوری آهن مشکلاتی را به وجود می آورد، اقدام به جداسازی داده ها به دو زون شد که تقسیم بندی بر اساس میزان درصد گوگرد صورت گرفت. عیار 0/3 درصد گوگرد به عنوان ملاکی جهت تفکیک زون ها در نظر گرفته شد و کل کانسار به دو زون کانسنگ با سولفور بالا(عیار گوگرد بالاتر از 0/3 درصد) کانسنگ با سولفور پایین (عیار گوگرد پایین تر از 0/3 درصد) تقسیم شد. به زون سولفور بالا کد 101 و به زون سولفور پایین کد 402 اختصاص داده شد. برای انجام مطالعات زمین آماری، داده ای عیاری باید در ابتدا از چند فیلتر آماری عبور کنند. بر همین اساس مطالعات آماری شامل بررسی مقادیر خارج از رده، نرمال سازی، تحلیل روند و غیره ابتدا برروی داده های عیاری آهن انجام شد. سپس داده ها نرمال شدند و مدل سازی عیاری توسط روش شبیه سازی گوسی متوالی صورت گرفت. برای شبیه سازی از 100 تحقق استفاده شد و در نهایت نقشه ی مقدار میانگین این 100 تحقق به دست آمد. برای اعتبار سنجی پارامترهای آماری و زمین آماری داده های خروجی شبیه سازی گوسی متوالی با داده های اولیه مقایسه شدند که نتایج بسیار رضایت بخش بود. با درنظر گرفتن عیار حد 20 درصد ، تناژ 57.534.000 تن با عیار متوسط 52/01 درصد به دست آمد.

شبیه سازی گوسی متوالی، تخمین ذخیره، مدل سازی عیاری ، نقشه ی مقدار میانگین E Type، معدن سنگ آهن گل گهر 2