علیرضا طبیبی - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک
زهرا شرفی - دانشجوی دکتری رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک

بسیاری از مفسران شیعه و شماری از مفسران اهل تسنن، از دیرباز با تکیه بر روایات شان نزول به تطبیق آیات بر اهل بیت(ص) اهتمام ورزیده اند که زمخشری و حسکانی در میان اهل سنت و فیض کاشانی در میان شیعه از آن جمله بوده اند. در این پژوهش تلاش شده است، تطیبق آیات بر اهل بیت(ع) در این تفاسیر واکاوی شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که زمخشری اسباب نزول ها را به تفصیل بیان کرده است؛ اما در حوزه فضایل اهل بیت، تنها به حدود 10 درصد(21 آیه از 200 آیه) پرداخته و در مواردی اندک به فضایل ایشان در ذیل آیات اشاره می کند. او نه تنها از ذکر برخی اسباب نزول مشهور و متواتر ذیل آیات مربوط به فضایل اهل بیت خودداری کرده، بلکه هیچ تحلیلی از چنین آیاتی به دست نداده و پیامدهای اجتماعی مربوط به آنها را بیان نکرده است؛ اما حسکانی در تفسیر شواهد التنزیل با بیش از 1200 روایت در ذیل 210 آیه به فضایل اهل بیت از طرق عامه و فیض کاشانی در تفسیر صافی نیز از طرق خاصه به شرح و تبیین فضایل پرداخته است.

اهل بیت, تفسیر کشاف, تفسیر صافی, شواهدالتنزیل, تطبیق