فرزانه ساسان پور - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
پرویز ضیائیان - دانشیار سنجش از دور، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
سیده منظر خالقی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

امروزه با توجه به رشد سریع جمعیت و گسترش کالبدی شهرها، ضرورت ایجاد شهرهای جدید در اطراف کلانشهرها، از جمله تهران احساس می­شود. برای استقرار شهرهای جدید اهداف خاصی مطرح است که مهمترین آنها سرریز پذیری جمعیت مادر­شهر می­باشد. در اطراف تهران نیز چهار شهرجدید (پرند، پردیس، اندیشه و هشتگرد) برای این منظور احداث شده­ اند که در اینجا سعی شده به مطالعه تطبیقی کاربری­های ضروری آنها با یکدیگر و همچنین با طرح پیشنهادی خودشان (تطبیق در دو وجه)، پرداخته شود. در این راستا وضعیت معیارها و شاخص­های فضایی-کالبدی (کاربری های مسکونی، تجاری، آموزشی، فضای سبز، حمل و نقل، بهداشتی، اداری و فرهنگی که تاثیر بسزایی در برنامه­ریزی شهری دارند) در هر چهار شهر جدید مورد مطالعه قرار گرفته­ اند. بدین منظور پس از لایه ­سازی از جداول کاربری ­اراضی و خارج کردن داده ­ها، حداقل­ها و حدکثرها مشخص شدند؛ سپس برای یکسان سازی داده ­ها جهت تطبیق بهتر، عمل نرمال­سازی روی داده ­ها انجام شد، تا مقادیر آنها بین 0 تا 1 باشد. اعداد به­ دست آمده، امکان مقایسه کمی را به ­وسیله مدل فازی (در برنامه مت­لب) فراهم می­آورد. بعد از این مرحله، به اعداد، ارزش زبانی و تابع عضویت (خوب، متوسط، بد) اختصاص می­گیرد و در گام بعدی قواعد (اگر – آنگاه) فازی بر روی آنها اعمال می­شود. سپس در مرحله استنتاج، معیارهای فوق ­الذکر، در وضع موجود با طرح­ جامع پیشنهادی، و همچنین با یکدیگر (4 شهر با هم) تطبیق داده شده ­اند. نتایج حاصل، نشان­ دهنده این است که شهر ­جدید پرند با داشتن مقادیر مربوط به تابع متوسط از دیگر شهرها به طرح ­جامع پیشنهادی خود قرابت بیشتری دارد؛ در صورتی که در مقابل، شهر جدید اندیشه جمعیت بیشتری را جذب کرده­است.

شهرهای جدید, تهران, منطق فازی, نرمال سازی اعداد, نرم افزار متلب