محمود حبیب نژاد روشن - دانشیار گروه مهندسی آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی سار
کریم سلیمانی - دانشیار گروه مهندسی آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی سار
محمدعلی هادیان امری - دانشجوی دکترای آبخیزداری دانشگاه مازندران

با توجه به اثرات زیان بار خشکسا لی، شناخت و بررسی سنجه های فراوا نی جریان های حداقل، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تجزیه و تح لیل جریان های حداقل رو شی در برآورد خشکسالی هیدرولوژیک می باشد . از بین روش های برآورد در مناطق فاقد آمار کافی، آنالیز منطقه ای جریان های حداقل، روش مناسبی است که متکی بر آمار واقعی بوده، لذا نتایج بدست آمده با این روش با ضریب اط مینان بیشتری همراه است . در ای ن مطالعه از داده های 19ایستگاه هیدرومتری واقع در شمال شرق خراسان رضوی برای تحلیل جریان های حداقل استفاده و ضمن محاسبه سری های جریان حداقل سالانه با تداوم های 15،7 و 30 روزه، هشت تابع توزیع آماری داده ها برازش داده شد وتوزیع لوگ پیرسون تیپ III به عنوان توزیع مناسب منطقه ای انتخاب گر دی د. همچنین 16 پارامتر فیزیوگرافی،اقلیمی و ز مین شناسی بر ای حوزه های منتخب تعیین گردید. از روش تجزیه و تحلیل عاملی برای انتخاب متغیر های مستقل استفاده شد . نتایج حاصله نشان داد که از 16 پارامتر ورو دی، 3 ویژگی مساحت، بارند گی متوسط سالانه ودرصد سازند نفوذپ ذیر به عنوان مهم ترین عوامل خشکسالی هیدرولوژیک شناخته شدند که 79 % واری انس راتوضیح می دهند . با استفاده از روش تجزیه و تح لیل خوشه ای، برای دو منطقه همگن و کل منطقه مورد مطالعه با در نظر گرفتن سه عامل مذ کور مدل ه ای کمی برای تداوم های مختلف جریان های حداقل در دوره های بازگشت 2 تا 50 سال ارائه گردید. بررسی ها نشان می دهد که مدل های ارائه شده برای مناطق همگن دارای ضرایب تبیین بالا و خطای استاندارد کمتری نسبت به کل منطقه می باشد.

خشکسالی هیدرولوژیک، جریان کمینه، تحلیل منطقه ای، خراسان رضوی