اکبر ساجدی - استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی تبریز

در آیه هفتم سوره آل عمران آیات قرآن به دو بخش محکمات و متشابهات تقسیم و علم تاویل آیات متشابه به الله نسبت داده شده است. در این آیه در کنار الله نام عده ای دیگر با تعبیر و الراسخون فی العلم به میان آمده است. این که واو در و الراسخون استیناف است یا عطف، محل اختلاف است. در صورت استیناف بودن، علم تاویل آیات متشابه منحصرا نزد خداست. اما در صورتی که عطف باشد، راسخان در علم نیز تاویل آیات متشابه را خواهند دانست. مقاله حاضر با مراجعه به پنجاه و پنج ترجمه فارسی قرآن و مقایسه و طبقه بندی آنها به این نتیجه رسید که تمام ترجمه ها به لحاظ استیناف یا عطف بودن واو در یکی از دسته های سه گانه قرار می گیرند: 1. نص در استیناف: (چهارده ترجمه)، 2. ظهور در استیناف: (هجده ترجمه) و 3. نص در عطف: (بیست و سه ترجمه). بر خلاف تصور اولیه کم نبودند مترجمان شیعی که واو را نص در استیناف و یا حداقل ظاهر در آن دانسته بودند. البته اکثر قریب به اتفاق مترجمان اهل سنت واو را نص در استیناف ندانسته، بلکه تنها ظاهر در آن گرفته بودند. و نکته آخر: در این که مصداق واقعی راسخان در علم اهل بیت (ع) هستند و این بزرگواران با تعلیم الهی، تاویل آیات متشابه را می دانند، در بین امامیه هیچ اختلافی نیست.

واو, استیناف, عطف, تاویل, ترجمه