سهیلا نجم - دانشجوی کارشناسی ارشد -GISدانشگاه فردوسی مشهد
عبدالرضا رحیمی - استادیار گروه مهندسی عمران-دانشگاه فردوسی مشهد
روزبه شاد - استادیار گروه مهندسی عمران-دانشگاه فردوسی مشهد
مرجان قائمی - استادیار گروه مهندسی عمران-دانشگاه فردوسی مشهد

امروزه، آب یکی از مهمترین منابع حیاتی در جوامع بشری محسوب می گردد. کمبود آب در آینده از بزرگترین چالش های موجود در جهان خواهد بود. یکی از راه های محافظت از این منابع، ساخت سدها و مخازن آبی است. بدین صورت که کمترین اثرات مخرب را بر محیط زیست منطقه داشته باشند. انتخاب یک سایت مناسب گامی مهم در فرآیند احداث انواع مخازن آبی می باشد. یک سایت بهینه نه تنها بایستی مزایای حفا ظت از منابع آب را داشته باشد، بلکه لازم است از نظر پارامترهای محیط زیستی نیز بررسی گردد. برعکس، یک سایت انتخاب شده ضعیف اثرات مخربی بر روی محیط زیست و پدیده های اطراف دارد. برای به حداکثر رساندن استفاده از یک مخزن رودخانه، ضروری است که یک معادله ایجاد شود و برنامه ای که چشم انداز دراز مدت و درآمد حاصل از پروژه را در نظر می گیرد، برنامه ریزی شود. لذا در این راستا، در پایان نامه حاضر بر روی موضوع ارزیابی مکانی سدها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی مکانی با استفاده از GIS تمرکز شده که لایه های اطلاعاتی نظیر شیب، نفوذپذیری، حریم جاده، روستا، گسل، چشمه، چاه، میزان رسوب گذاری، کاربری اراضی و نفوذپذیری توسط GIS آماده سازی شده اند. سپس با استفاده از روش Ahp (سلسله مراتبی) تمامی لایه ها ارزش گذاری (وزن دهی) شده که وزن هر لایه به ترتیب 0/296، 0/235، 0/163، 0/062، 0/086، 0/018، 0/050، 0/052، و 0/038 محاسبه گردید. در گام بعد با استفاده از GIS ، لایه ها با توجه به وزن های محاسبه شده با یکدیگر ادغام (Weighted Overlay) شده و نتیجه نهایی در قالب 7 کلاس طبقه بندی گردید که کلاس 1 دارای کمترین اهمیت و کلاس 7 دارای بیشترین اهمیت از لحاظ پتانسیل محل سد مخزنی می باشد.

مکان یابی، مخزن سد، AHP، GIS