مهدی خداپرست - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه قم

کاوشگرهای دینامیکی نوعی نفوذسنج هستند. استفاده از نفوذسنجی در پروژه هایی مثل شبکه های آبیاری و زهکشی جاذبه زیادی دارد. این نوع پروژه ها که در مناطق با سطح زیاد اجر ا می شوند با خاک های متفاوتی مواجه هستند. شیوه مذکور نسبت به روشهای گمانه زنی و مطالعات معمول ژئوتکنیک در پروژه های آبی و شبکه های آبیاری و زهکشی، ارزانتر و سریعتر می باشد و در بسیاری موارد به خصوص زمانی که عمق مورد نظر جهت مطالعه لایه های آبرفت خیلی زیاد نباشد، می تواند مورد استفاده قرار گیرد. حفر گمانه و روشهای متداول شناسایی ژئوتکنیکی در این پروژه ها بسیار زمان بر و پر هز ینه است . نفوذسنجی ها می توانند در فواصل بین گمانه ها اجرا شوند. با این روش تعداد گمانه ها بسیار کاهش می یابد و هزینه مربوط به کاهش آنها صرف انجام نفوذسنجی در فواصل کم می شود. بنابراین شناسایی ژئوتکنیکی زمین در فواصل نزدیک به هم انجام می گردد و شانس نادیده گرفتن زمینه ای خاص در مسیر کانالها و شبکه های آبیاری کاهش می یابد. در این مقاله به ارایه تجربیات مربوط به ساخت و به کارگیری انواع نفوذسنج های دینامیکی دستی و موتوری، پرداخته می شود. همچنین دقت این آزمایش در برآورد مقاومت آبرفته ای ریزدانه با توجه به اطلاعات ژئوتکنیکی نقاط مختلف در مناطق مرکزی و جنوبی ایران بررسی می گردد و در ادامه تعدادی روابط تجربی جهت استفاده در آبرفتهای ذکر شده در مقاله ارایه می گردد.

کاوشگر دینامیکی، شناسایی محلی، آبرفت ریزدانه، شبکه‌های آبیاری، نفوذسنجی