عباس پسندیده - استادیار دانشگاه قرآن و حدیث تهران

چکیده   هدف این بررسی آن است که روشن سازد چرا در خلوت، نابهنجاری افزایش و هنجارها کاهش می­یابد روش تحقیق، توصیفی و از نوع کتاب­خانه­ای با تحلیل محتوا می­باشد. یافته این بررسی آن است که تفاوت رفتار در خلوت و جلوت، به جهت تفاوت در حضور و عدم حضور است. درک حضور و نظارت دیگران، موجب حالتی در انسان می­گردد که شرم و حیا نامیده می شود و مانع رفتارهای نابهنجار می­گردد. حیا، یک تغیر و انکسار درونی است که در مواجهه با رفتارهای ناروا به وجود می­آید و حالتی از انزجار و انقباض روحی و روانی را نسبت به امور زشت و ناهنجار به وجود می­آورد و در نتیجه موجب ترک آن می­شود. نتیجه­ای که از این بررسی می­توان گرفت آن است که حضور و نظارت دیگران، یکی از منابع مهم در مهار نفس و تنظیم رفتار می باشد. از این رو می­توان برای تصحیح رفتار و تقویت خویشتن داری، از این منبع مهم استفاده نمود و انسان­ها را به انجام کارهای نیک و ترک کارهای زشت واداشت .     

واژه های کلیدی: قرآن, حدیث, حضور, نظارت, خویشتن داری, حیا