فاطمه سلیمی - دانشجوی دکتری، گروه گیاه پزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
محمد جوان نیکخواه - استاد، گروه گیاه پزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
فریدون پاداشت دهکایی - استادیار، بخش تحقیقات گیاه پزشکی، موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت
علیرضا علیزاده - استادیار، گروه گیاه پزشکی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران

به منظور ارزیابی پویایی قارچ Pyricularia oryzaeدر دو مرحله بلاست برگی و گردن خوشه برنج، ساختار ژنتیکی جمعیت ها برای 142 جدایه در یک مزرعه و در سه سطح با استفاده از نشانگر مولکولی SSR و پنج ترکیب آغازگر موردبررسی قرار گرفت. جدایه های موردپژوهش از دو مرحله بلاست برگی و بلاست گردن خوشه و در سه سطح جمع آوری شدند. در سطح اول جدایه های به دست آمده از دو مرحله بلاست برگی و بلاست گردن خوشه از یک مزرعه، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. سطح دوم به جدایه های دو جمعیت برگ و گردن خوشه که از پنجه های یک بوته برنج به دست آمده بودند، تعلق داشتند و سطح سوم بررسی را نیز جدایه های سه جمعیت جداشده از سه لکه مجزا در سطح یک برگ از یک بوته برنج به خود اختصاص دادند. بر اساس فنوگرام تنوع ژنتیکی رسم شده، تمامی 142 جدایه بررسی شده تشابه ژنتیکی 89 تا 100درصد را نشان دادند. برآوردهای ژنتیکی در سه سطح موردبررسی به ترتیب میانگین جریان ژنی 62/57، 68/10 و 783/4 را بین جدایه های بررسی شده نشان دادند. ردیابی ایدیومورف های تیپ آمیزشی 142 جدایه با روش Multiplex PCR نشان داد که همه جدایه ها دارای ایدیومورف MAT1-1 هستند. این برآمدنشان دهنده عدم رخداد تولیدمثل جنسی و بیان کننده این است که تکثیر جمعیت های قارچ در سطح مزارع برنج در استان گیلان فقط به صورت غیرجنسی رخ می دهد. تنوع ژنتیکی کم و شباهت ژنتیکی زیاد جمعیت های عامل بیماری بلاست برنج در استان گیلان نیز این استنتاج را تایید می کنند.

بلاست برنج, تیپ آمیزشی, جریان ژنی, نشانگر مولکولی