هاشم مراونه - دانش آموخته کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی، گروه علوم و زیست فناوری گیاهی، دانشکده علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
اسدالله احمدی خواه - استادیار، گروه علوم و زیست فناوری گیاهی، دانشکده علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران. ایران.
مسعود توحیدفر - دانشیار، گروه علوم و زیست فناوری گیاهی، دانشکده علوم و فناوری زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران. ایران.

هدف: اولین آنزیم مسیر اختصاصی بیوسنتز آلکالوئیدهای پیرولیزیدینی (PA)، هموسپرمیدین سینتاز (HSS) است. HSS انتقال NAD1 وابسته به یک گروه آمینوبوتیل اسپرمیدین را به پوترسین کاتالیز می­کند. پوترسین، اسپرمیدین و اسپرمین سه پلی آمینی هستند که بطور طبیعی دارای بار مثبت بوده و تقریبا در تمام سلول­های زنده یافت می شوند. این ترکیبات به DNA متصل شده و در تعدادی از فرآیندهای حیاتی مانند تقسیم سلولی، تمایز و عملکرد غشاء دخالت دارند. گزارش­های بسیار اندکی در مورد بیان ژن هموسپرمیدین سینتاز 1 (HSS1) در گیاه دارویی زلف پیر (Senecio vulgaris) به خصوص در شرایط طبیعی گزارش شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی بیان ژن هموسپرمیدین سینتاز 1 در بافت­های مختلف گیاه دارویی زلف پیر (S. vulgaris)با استفاده از PCR در زمان واقعی بود. مواد و روش ها: RNA کل از ریشه ها، شاخساره ها (ساقه ها و برگ ها) و گل ها استخراج شد و به cDNA تبدیل شد. آغازگرهای اختصاصی برای ژن HSS1 و نیز برای Pol II(به عنوان ژن خانه­دار مرجع در آزمایش)، طراحی شد و بیان نسبی ژن با استفاده از روش پی سی آر در زمان واقعی بررسی شد. نتایج: منحنی ذوب دو ژن نشان دهنده تکثیر اختصاصی در PCR بود. ارزیابی سطح بیان نرمال شده ژن HSS1 نشان داد که این ژن به صورت متفاوتی در اندام های مختلف S. vulgaris بیان شده است. حداکثر بیان نسبی (تغییرات بیش از 59 برابر نسبت به ژن مرجع Pol II) در ریشه­هایی که هموسپرمیدین سینتاز فعال است و هموسپرمیدین تولید می­شود مشاهده شد. علاوه بر آن این ژن در گل­ها نیز به میزان کمتری (افزایش 4 برابر نسبت به ژن خانه دار Pol II). بیان شد. طبق انتظار، این ژن بیان نسبی قابل توجهی در شاخساره ها یعنی جایی که هموسپرمیدین حمل می­شود، نشان نداد. نتیجه گیری: بیان ژن HSS1 در گیاه زلف پیر به صورت ویژه بافتی است و در ریشه ها بیشتر از دیگر بافت ها می باشد.

بیان ژن, پی سی آر در زمان واقعی, زلف پیر, شرایط طبیعی, هموسپرمیدین سینتاز