سونیا زکی زاده - عضو هیات علمی بخش ژنتیک و اصلاح دام- موسسه تحقیقات علوم دامی کشور
مریم ترابی - آزمایشگاه بیولوژی ملکولی اداره کل دامپزشکی خراسان رضوی، مشهد، ایران
علی جوادمنش - استادیار گروه علوم دامی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
علی زنگنه - گروه علوم دامی و دامپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

این طرح جهت بررسی تاثیر پودر آب­پنیر و شکل فیزیکی خوراک بر ایمنی هومورال و بیان ژن­های اینترلوکین-4 و اینترفرون گاما روی240 قطعه جوجه خروس یک­روزه گوشتی سویه راس 308 انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی در 6 تیمار به روش فاکتوریل (2×3)، آب پنیر در سه سطح (صفر، 4 و 8%) و فرم فیزیکی در دو سطح (آردی و پلت) به جیره جوجه­های گوشتی با 4 تکرار و 10 قطعه جوجه در هر تکرار انجام شد. جیره­ها بر مبنای احتیاجات جوجه گوشتی سویه راس 308 تنظیم و در سه مرحله پرورش در اختیار پرندگان قرار گرفتند. جهت تعیین تیتر ایمنی علیه نیوکاسل، برونشیت، گامبورو و آنفولانزا در روزهای 10، 31 و 42 خونگیری شد. در پایان هر مرحله یک قطعه جوجه از هر واحد آزمایشی انتخاب و کشتار شد؛ وزن اندام­های لنفاوی یادداشت و بیان ژن­های اینترلوکین-4 و اینترفرون­گاما نمونه ژژنوم پس از استخراج mRNA و ساخت cDNA، اندازه­گیری شد. مشخص گردید افزودن پودر آب­پنیر بر وزن طحال و بورس فابرسیوس اثر معنی­دار نداشت، اما پلت کردن در میان­دان بر وزن بورس تاثیر معنی­دار داشت (01/0p<). پلت کردن و افزودن آب­پنیر به جیره در میان­دان باعث افزایش بیان نسبی ژن اینترلوکین-4 گردید (05/0p<). بیان ژن اینترفرون­گاما تحت تاثیر پودر آب­پنیر قرار نگرفت اما پلت کردن، بیان این ژن را در پیش­دان (01/0p<) و میان­دان افزایش داد (01/0p<).

اندام لنفاوی, ایمنی هومورال, بیان ژن, تیتراسیون واکسن