فاطمه سهرابی - پژوهشکده بیوتکنولوژی ، دانشگاه شیراز
غلامرضا کاووسی - دانشیار پژوهشکده بیوتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

تولید گونه­های فعال اکسیژن به خصوص پراکسید هیدروژن امری اجتناب ناپذیر در متابولیسم هوازی است. از آن­جا که این ترکیبات در غلظت­های متفاوت، بر فرآیندهای گوناگونی در سلول موثر هستند و افزایش بیش از حد آن­ها به تنش­های اکسیدی منجر می­شود، کنترل غلظت آن­ها امری ضروری به نظر می­رسد. در این پژوهش از اسانس آویشن شیرازی با ترکیبات فنولی (تیمول، کارواکرول) فراوان و پلیمر صمغ زدو به منظور کپسوله سازی و تولید نانوامولسیون استفاده گردید. تاثیر نانوامولسیون صمغ زدو- اسانس آویشن شیرازی در مهار رادیکال­های آزاد 2،2-آزینوبیس-(3-اتیل­بنزوتیازولین-6-سولفونیک اسید (ABTS: 2,2-azinobis-3-ethylbenzothiazolin-6-sulfonic acid) و پراکسیدهیدروژن در خارج از سلول و بیان ژن (NOX: NAD(P)H oxidase) با شماره دسترسی AY561153 (بزرگ­ترین تولید کننده گونه­های فعال اکسیژن) مورد بررسی قرار گرفت. نانوامولسیون با محتوای فنول 88 میلی­گرم در گرم، توانایی بالایی در مهار رادیکال­های آزاد ABTS و پراکسید هیدروژن از خود نشان داد. از طرفی نانوامولسیون در غلظت­های 25 و 50 میکروگرم در میلی­لیتر موجب افزایش و در غلظت­های 100، 150 و 200 میکروگرم در میلی­لیتر موجب کاهش بیان ژن NOX گردید. با توجه به نتایج به نظر می­رسد نانوامولسیون در غلظت­های متفاوت بر گونه­های فعال اکسیژن تاثیر داشته و در نتیجه توانایی کنترل تنش­های اکسیدی را دارا است.

گونه های فعال اکسیژن, آویشن شیرازی, صمغ زدو, ژن .NAD(P)H oxidase