رقیه نجف زاده - گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشگاه ارومیه، ارومیه و بنیاد ملی نخبگان، تهران و استادیار، گروه گیاهان دارویی، مرکز آموزش عالی شهید باکری، دانشگاه ارومیه، میاندوآب.
رضا درویش زاده - استاد، گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشگاه ارومیه، ارومیه و استاد، پژوهشکده زیست فناوری دانشگاه ارومیه، ارومیه
خدیجه موسی خلیفانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه اصلاح و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
مسعود ابرین بنا - استادیار، گروه گیاهپزشکی، دانشگاه ارومیه، ارومیه

بیماری اسکلروتینیا از بیماری­های قارچی مهم آفتابگردان در ایران می­باشد که باعث کاهش رشد و عملکرد محصول می­شود. در پژوهش حاضر واکنش 100 لاین آفتابگردان روغنی به 6 جدایه قارچ اسکلروتینیا مورد بررسی قرار گرفت و سپس به منظور شناسایی مکان­های ژنی دخیل در مقاومت به بیماری از 128 جایگاه ژنومی تکثیر شده توسط آغازگرهای رتروترنسپوزونی IRAP استفاده شد. نتایج نشان داد که تنوع بالایی در ژر­م­پلاسم مورد مطالعه برای مقاومت به بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی ساقه وجود دارد. بررسی ساختار جمعیت، لاین­های مورد مطالعه را به 3 زیرجمعیت احتمالی (3=K) تقسیم نمود. در تجزیه ارتباط با دو مدل GLM و MLM به ترتیب 14 و 11 مکان ژنومی پیوسته با مقاومت به بیماری (P≤0.01) شناسایی شد. نشانگرهایLTR 1063-65 ،LTR 1064-65  وLTR 1062  با ژن­های کنترل کننده مقاومت به چندین جدایه­ قارچ عامل بیماری پیوسته بودند. نشانگرهای مشترک به دلیل تسهیل گزینش همزمان برای ایجاد مقاومت به چندین جدایه قارچی، می­توانند در برنامه­های به­نژادی آفتابگردان نظیر انتخاب به کمک نشانگر (MAS) بخوبی استفاده شوند. 

آفتابگردان, بیماری قارچی, نشانگر IRAP, تجزیه ارتباط