محسن مردی
مهرشاد زین العابدینی
علی تاج آبادی پور

با توجه به اینکه شناسایی ارقام پسته (Pistachia Vera L.) با استفاده از خصوصیات مورفولوژیک در مرحله نونهالی دشوار است، ابزارهای مولکولی نوین چشم انداز جدیدی را در زمینه انگشت نگاری DNA فراهم   کرده اند. در این تحقیق با استفاده از 25 نشانگر SSR و 12 جفت آغازگر اختصاصی نشانگر AFLP، کلید شناسایی مولکولی 10 رقم پسته ایرانی (Pistacia vera) حاصل گردید. نتایج این تحقیق نشان داد، علیرغم استفاده از 25 نشانگر مولکولی SSR، تنها چهار نشانگر چند شکل بوده و نتایج آن ها منجر به شناسایی کلیدهای مولکولی اختصاصی برای 10 رقم پسته مورد مطالعه نشد. 12 ترکیب نشانگر AFLP در 10 رقم پسته ایرانی کلیدهای اختصاصی مولکولی ایجاد کردند. از مجموع 12 جفت آغازگر AFLP استفاده شده، دو جفت آغازگر M_TTT-E_GTC و M_GAG-E_CAG برای 8 رقم مورد مطالعه پسته کلید مولکولی، ایجاد نمودند. جفت آغازگر M_TTT-E_GTC در ارقام عباس علی- احمد آقایی- بادامی سفید- فندقی 48- ممتاز- اوحدی و شاه پسند و جفت آغازگر M_GAG-E_CAG در رقم اکبری کلیدهای مولکولی اختصاصی ایجاد نمودند. نتایج این تحقیق نشان داد که زمینه ژنتیکی مشابهی بین درختان مادری ارقام ایرانی پسته وجود دارد. کلیدهای مولکولی اختصاصی به وسیله تجزیه های مولکولی بر روی 36 درخت مادری ایجاد و نتایج این تحقیق در دو آزمایشگاه مستقل تایید شد. کلیدهای مولکولی اختصاصی گزارش شده می توانند در شناسایی 10 رقم پسته ایرانی مورد استفاده قرار گیرند.

پسته, ریزماهواره, انگشت نگاری, روش های مبتنی بر مدل, تجزیه خوشه ای