محمد قاسمی خوزانی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد
براتعلی خاکپور - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه فردوسی مشهد
ملیحه مالکی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد

باتوجه به گسترش روزافزون جمعیت و همچنین گسترش تکنولوژی های روز دنیا، مسئولین باید بسترهایی را برای تامین نیازهای فرهنگی شهروندان فراهم نمایند، یکی از این بسترها فرهنگسراها می باشند. لازمه توسعه و داشتن یک شهر ایده آل ایجاد مراکز گسترده فرهنگی است تا همزمان با توسعه خدمات شهری، فرهنگ شهروندان نیز ارتقاء یابد. امروزه نیاز اساسی جامعه شهری گسترش فرهنگ شهروندی است تا بتوان با مشارکت شهروندان، از آسیب های اجتماعی پیشگیری کرد. فرهنگسراها درواقع یکی از مهم ترین اماکن فرهنگی به شمار می روند که به دلیل ارتباط نزدیک با خانواده ها می توانند بر روند فرهنگسازی در خانواده موثر باشند و به دنبال آن بر فرهنگ عمومی جامعه تاثیر بسزایی بگذارند.روش تحقیق در این پژوهش بر اساس منطق قیاسی و توصیفی-تحلیلی است؛ برای جمع آوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و میدانی به طور همزمان استفاده شده است. جامعه آماری در این مقاله، کارشناسان، مدیران و شبکه کارشناسانی که در ارتباط با فرهنگسراها هستند، می باشد. همچنین به منظور نمونه گیری از جامعه متخصصین و انجام مصاحبه از روش گلوله برفی استفاده شده است که با توجه به اشباع صورت گرفته از تحقیق، تعداد 26 نفر از کارشناسان و متخصصان مورد پرسشگری قرار گرفتند. به منظور تحلیل اطلاعات کیفی به دست آمده از متخصصان و مدیران فرهنگسراها از روش تحلیل SWOT استفاده شده است. ماحصل مطالعات به عمل آمده از عملکرد فرهنگسراها در زمینه های مختلف آموزشی، فرهنگی، اجتماعی، وضعیت کالبدی، دسترسی و ... مبین این واقعیت است که قوت ها و فرصت ها در فرهنگسراهای مورد مطالعه نسبت به ضعف ها و تهدیدهای آن برتری داشته و نمره ماخوذه قوت ها 2.06 و فرصت ها 1.48 نسبت به ضعف ها 0.59 و تهدیدهای 1.02 فرهنگسرا بیشتر است و میتوان با تکیه بر فرصت ها و نقاط قوت خود با برنامه ریزی و انجام اقداماتی در این خصوص به بهره برداری بهینه فرهنگسرا همت گماشت.

راهبرد، بهره برداری بهینه، فرهنگسرا، شهروند، فرهنگ، فرهنگ شهری