مرضیه اسدی آقبلاغی - کارشناس ارشد مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
محمد کابلی - دانشیار گروه محیط زیست طبیعی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران،کرج،ایران
حمید رضا رضایی - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان،گرگان،ایران

سگ اهلی یکی از اعضای خانواده سگ سانان است که در حدود چندین هزار سال پیش با کنترل و اهلی­سازی گله­های کوچک گرگ به صورت حیوانات اهلی درآمدند. سگ های اهلی دارای تنوع ژنتیکی بالایی هستند و نژادهای بسیاری از سگ های اهلی در دنیا گزارش شده است. در استان همدان نیز مردم بومیبه منظور ایجاد سگ های گله قوی اقدام به دو رگه گیری سگ و گرگ می کنند. در این مطالعه با استفاده از توالی یابی ناحیه کنترل ژنوم میتوکندری، جایگاه فیلوژئوگرافی (توزیع جغرافیایی تبارها) سگ های استان همدان و همچنین ارتباطات آن ها با سایر سگ های ایران بررسی شد. نتایج این مطالعه بر اساس هاپلوتیپ های تشکیل شده نشان داد که سگ های ایران و همینطور سگ های استان همدان دارای تنوع ژنتیکی بالایی هستند. سگ های استان همدان روابط پیچیده ای با یکدیگر دارند به نحوی که هاپلوتیپ های مشترک متعددی در بین آن ها مشاهده شد. همچنین سگ های این استان ارتباطات گسترده ای با سگ های سایر استان ها بویژه مناطق شمالی و غربی دارند در واقع این پیچیدگی ارتباطات نشان دهنده وجود رفتارهای هرج و مرج گونه تولید مثلی در سگ های اهلی می باشد.  

تبارشناسی, جریان ژن, سگهای اهلی, گرگ, mtDNA, استان همدان