کبری رشیدی - مربی، دانشکده پرستاری بروجرد، دانشگاه علوم پزشکی لرستان، ایران
محبوبه صفوی - استادیار، دکتری تخصصی پرستاری، عضو هیئت علمی گروه پرستاری مامایی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم پزشکی تهران، ایران
سیدحسین یحیوی - استاد، عضو هیئت علمی گروه پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم پزشکی تهران، ایران
حجت اله فراهانی - استادیار، عضو هیئت علمی گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم پزشکی تهران، ایران

مقدمه: همتایان موفق با دانش تجربی خود کمکهای حیاتی را در جهت بهبود، اتخاذ و تداوم رفتارهای پیچیده ی خودمدیریتی به بیماران دیابتی میرسانند. هدف از این مطالعه بررسی نقش همتایان در مدیریت بیماری دیابت نوع دو است مواد و روشها: در این مطالعه مروری - تحلیلی، جستجوی اینترنتی جهت یافتن مطالعات از سال 2000 تا 2015 که برای بررسی نقش و پیامدهای کاربرد همتایان در مدیریت دیابت انجام شده، در پایگاه های Pubmed، Science Direct، Google Scholar، SID، Magiran، IRCT با کلمات کلیدی استخراجی از peer :Mesh، Peer Support، Peer Intervention، Diabetes،Chronic disease، Self-Management و واژه های فارسی: همتا، دیابت و بیماریهای مزمن انجام شد. مقالاتی پیدا شد که با برداشت و دسته بندی مسائل امکان تحلیل آنها میسر شد.یافته ها: نتایج نشان داد که همتایان نوعی حمایت اجتماعی غیررسمی در سه بعد ساختاری، عملکردی (روانی و احساسی، اطلاعاتی، ملموس و معاشرتی) و ارزیابی به بیماران میرسانند. آنها دانش تجربی خود را با پشتیبانی تئوری روانشناختی رفتاری بندورا از طریق مشاهده، تقلید، مدلسازی(سرمشق گیری) به بیماران منتقل میکنند. همچنین به کارگیری همتایان ریشه در مفهوم گروه هایی خودیاری نیز دارد؛ زیرا آنها به شکل گروهی و داوطلبانه میتوانند به یکدیکر یاری برسانند. در همه ی مطالعات همتایان سبب بهبود پیامدها (خودکارامدی، یافته های کلینیکی، کیفیت زندگی، رفتارهای خودمدیریتی) شده بودند.نتیجه گیری: یافته ها نشان داد که در جهت تکمیل عملکرد مراقبین بهداشتی رسمی، میتوان از همتایان به عنوان یک روش حمایتی غیر رسمی تاثیرگذار در ابعاد وسیع و مقرون به صرفه در مدیریت بیماری دیابت نوع دو استفاده نمود.

دیابت نوع دو، همتا، حمایت اجتماعی، خودمدیریتی