تکتم فرهمندی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
رضا اشرف زاده

در ادب فارسی آثار گوناگونی در نظم و نثر پدید آمده و هر سخنوری برای بیان خویش سبک و شیوه و قالبی را برگزیده است. قطعه از قالب های شعر فارسی است که برای ابراز درونیات شاعران، بیشترین کاربرد را داشته است. هر موضوعی که شاعر علاقه داشته تا به نظم درآورد، به صورت قطعه شعری درآمده است؛ از شکر و شکایت تا هزل و مدح و حتی تهنیت شخصی برای نوشیدن دارو و ... تا پیش از دوره ی بازگشت و مشروطه، قالب قطعه با مفاهیم بسیار متنوع تری سروده می شد و شاعران با زبان شعر، با عوام در پیوند بودند؛ اما در دوره ی بازگشت و پس از آن، این قالب از رواج و رونق افتاد و بیشتر برای سرایش ماده تاریخ به کار گرفته شد و از شعر عوامانه فاصله گرفت.در این مقاله که به روش تحلیلی – توصیفی انجام شده است به بررسی مفاهیم موجود در قطعات ملک الشعرای بهار پرداخته می شود.

قطعه، ملک الشعرای بهار، مفاهیم قطعه