حمیدرضا بهنود - استادیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران
ساسان زمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
علی نادران - استادیار، دانشکده مهندسی عمران ، دانشکده فنی- مهندسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران

ایمنی بزرگرا­ه­های شهری از مسایل مهم در مدیریت ترافیک کلان­شهرها است که معمولا تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله احداث خطوط و ایستگاه­های حمل­ونقل همگانی است. این مقاله به مطالعه اثر ایمنی احداث خطوط تندروی اتوبوس بر فراوانی سوانح بزرگراه­های درون­شهری می­پردازد. در این پژوهش 14 سایت در بزرگراه رسالت در شهر تهران برای مطالعه قبل و بعد و 40 سایت مرجع از لحاظ مشابهت وضعیت هندسی و ترافیکی برای ایجاد تابع عملکرد ایمنی ( (SPF انتخاب شدند. در این پژوهش دوره زمانی برای انجام اثرسنجی مطابق با مبانی روش بیزین تجربی (EB) سه سال قبل و بعد از اقدام در نظر گفته شد. در روش بیزین تجربی از اطلاعات سایت های اقدامی برای مطالعه قبل – بعد و از اطلاعات سایت های مرجع برای ساخت توابع عملکرد ایمنی (SPF) استفاده شده است. در این مطالعه تنها تصادفات در مقاطع بین تقاطعی برای انجام اثرسنجی در نظر گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان داد ضریب اصلاح تصادف (CMF) معادل 87/0 بوده و مقدار معناداری 69/5 با سطح اطمینان 95% محاسبه گردید که باعث کاهش 58/12درصدی تعداد کل تصادفات شده است. در مجموع، روش بیزین تجربی به دلیل حذف اثر رگرسیون به میانگین ، پاسخهای منطقی و رویکرد نه چندان دشوار آن می تواند برآورد دقیقی از میزان وقوع تصادفات و عوامل موثر در کاهش آن جهت ایمنی در بزرگراه ها بدست آورد.  استفاده از روش بیزین تجربی(EB) برای محاسبه اثرات رگرسیون به میانگین (RTM) و تغییرات حجم تردد ترافیک اعتبار این یافته ها را اثبات می­نماید. دامنه کاهش تصادفات از 25/1 درصد الی 6/65 درصد بوده است.

اثرسنجی ایمنی, خط اتوبوس تندرو, مطالعه قبل – بعد, روش بیزین تجربی (EB)