میثم عابدین پور - استادیار گروه مهندسی آب، مرکز آموزش عالی کاشمر، کاشمر، ایران
محمد اثنی عشری - کارشناس مهندسی آب، شرکت برازمان طبیعت، کاشمر، ایران

با توجه به کمبود منابع آب در کشور و به ویژه استان های خراسان، استفاده از روش های جدید آبیاری بیش از پیش احساس میشود. یکی از این روشها ، آبیاری بارانی با لوله پی فلکس می باشد. این سیستم مناسب گیاهان با ارتفاع کوتاه مانند زعفران است. با توجه به این که بیش از 80 درصد سطح زیر کشت و تولید زعفران ایران، متعلق به استانهای خراسان است، بنابر این ضروری است که ارزیابی فنی توزیع و پخش آب و تعیین فواصل مناسب لوله ها در این سیستم صورت گیرد. به دلیل اینکه در این سیستم برای همپوشانی باید لوله ها به صورت موازی کنار هم قرار گیرند، ارزیابی برای واصل مختل 4، 5 و 6 متر و در شار 0/7 بار (توصیه سازندگان) صورت پذیر ت. نتایج تحقیق نشان داد که معیارهای ضریب یکنواختی کریستیانسن (CU)، یکنواختی توزیع آب (DU)، راندمان واقعی در ربع پایین اراضی (AELQ) و راندمان پتانسیل کاربرد در ربع پایین (PELQ) به ترتیب برابر57/36، 46/3، 40/2 و 54 برای اصله 6 متر و 62/2، 54/4، 51/17 و 66/5 برای اصله 5 متر و 78/5،66/70، 71/8 و 83 برای اصله 4 متر بدست آمد. با توجه به نتایج شاخص های ارزیابی، واصل قرارگیری لوله ها بیش از 4 متر، از حد مطلوب و استاندارد تعیین شده شاخص های یکنواختی پخش آب برای سیستم های آبیاری بارانی، پایین تر ارزیابی گردید. بنابراین در شار 0/7 بار واصل لوله های 4 متر برای طراحی و نیل به ا زایش یکنواختی توزیع و پخش آب در این سیستم آبیاری توصیه می گردد.

لوله پی فلکس، آبیاری بارانی، راندمان پتانسیل، راندمان واقعی، یکنواختی توزیع