سیده نجمه عقیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زمینشناسی دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد
غلامرضا لشکری پور - استاد و عضو هیئت علمی گروه زمینشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
ناصر حافظی مقدس - استاد گروه زمین شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

پهنه بندی خطر سیل بخشی از اقدامات غیرسازهای برای جلوگیری و کاهش اثرات مخرب سیل میباشد. در این تحقیق از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای پهنه بندی خطر سیلاب در حوضه آبخیز گلورد نکا استفاده شده است. بدین منظور ابتدا عوامل موثر در وقوع سیلاب از جمله شیب، کاربری اراضی، ارتفاع از سطح دریا، ارتفاع رواناب، فاصله از رودخانه، بارندگی سالیانه، لیتولوژی و شماره منحنی انتخاب و در سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) آماده سازی اولیه انجام شده است. پس از ایجاد ماتریس زوجی و محاسبه ارجحیت معیارها، وزن نهایی عوامل تهیه شد. نتایج نشان میدهد عامل شیب با وزن 0/304 مهمترین عامل و شماره منحنی با وزن 0/050 کم اهمیتترین عامل در وقوع سیلاب در منطقه مطالعاتی میباشند. همچنین ضریب ناسازگاری محاسبه شده نشان داد قضاوتها قابل قبول و سازگار است. سپس وزن نهایی طبقات عوامل نیز بدست آمد. در نهایت بعد از جمع نقشه های وزن دهی شده و باز طبقه بندی شده، نقشه پهنه بندی خطر سیل برای حوضه تهیه گردید. بر این اساس منطقه مورد مطالعه به پنج پهنه خطر طبقه بندی شده است. % 12/54 و % 18/47 وسعت حوضه به ترتیب در پهنه های خطر خیلی زیاد و خطر زیاد قرار گرفته است.

پهنه بندی خطر، سیلاب، گلورد نکا، GIS و .AHP