بهاره کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران )آب و سازه های هیدرولیکی(، دانشکده مهندسی عمران، موسسه آموزش عالی علم و فن ارومیه -
میرجعفرصادق صفری - استادیار مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه یاشار، ازمیر، ترکیه
علی داننده مهر - استادیار مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه آنتالیا بیلیم، آنتالیا، ترکیه
میرعلی محمدی - دانشیار مهندسی عمران )آب و سازه های هیدرولیکی(، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه ارومیه

بارش و نزولات جوی از مهمترین داده های ورودی به سیستم هیدرولوژیکی است و از مهمترین پارامترهای اقلیمی در مدیریت منابع آبی محسوب میشوند. اطلاعات دقیق در مورد بارش برای مدیریت منابع آب ضروری است. در تحقیق حاضر به منظور پیش بینی بارش ماهانه شهر ارومیه, داده های مجموع بارش ماهانه از سال 1330 تا سال 1396 که از سایت هواشناسی ایران اخذ گردیده مورد استفاده قرار گرفت. جهت پیش بینی بارش از دو روش آریما و بیان ژن استفاده شد که برای مدل آریما از 25 الگوی مختلف جهت مدلسازی و برای روش بیان ژن از 10 الگوی ورودی که با تاخیر در سری زمانی به وجود آمدند استفاده شد. در هردو روش 80 درصد داده ها جهت آموزش و 20 درصد داده ها جهت صحت سنجی مورد استفاده قرار گرفتند. برای مقایسه مدلها از ریشه میانگین مربعات خطا) RMSE ,)ضریب تعیین ) 2R ( و میانگین خطای مطلق ) MAE ( استفاده شده است. نتایج حاصل از مدلسازی روشن ساخت مدل آریما با حداکثر مقدار 2R و حداقل مقدار RMSE و MAE روش بهتری برای مدلسازی بارش میباشد, هرچند نتایج روش بیان ژن نیز در مقایسه با نتایج مدل آریما، اختلاف قابل توجهی را نشان نداد.

پیش بینی بارش، برنامه ریزی بیان ژن، آریما