الهام گل کار - دانشجوی سازه های آبی، بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
محمد مهدی احمدی - استادیار بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
کورش قادری - دانشیار بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
مجید رحیم پور - دانشیار بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

تخمین مشخصات ماده آلوده کننده با استفاده از پارامتر های هندسی و هیدرولیکی جریان، یکی از عوامل موثر در پیش بینی انتقال آلودگی در رودخانه ها است. روش های عددی و تحلیلی مناسبی برای شبیه سازی انتقال و پخش آلودگی توسعه داده شده ، اما هیچ یک از آن ها قبل از کالیبره کردن با اطمینان قابل استفاده نیستند. بنابراین ساخت مدلی که بتواند با سرعت بیشتر و با اطلاعات کلی، انتقال آلودگی را پیش بینی کند، ضروری به نظر می رسد. از جمله روش های جدیدی که برای مدل سازی پیش بینی رفتار پدیده ها استفاده می شوند، روش های هوشمند داده محور می باشند. در این پژوهش پیش بینی سرعت پیک آلودگی توسط دو مدل برخورد گروهی با داده ها (GMDH) و مدل هوشمند تلفیقی (GMDH-HS) صورت گرفت. بنابراین دو مدل با کد نویسی در نرم افزار MATLAB  بر مبنای دو روش ساخته و به کار گرفته شدند. پارامتر های ورودی به این مدل ها شامل دبی نسبی بی بعد (Q a)، سطح نفوذ بی بعد (D a)، نسبت دبی به سطح نفوذ بی بعد و شیب رودخانه (S) بود. به منظور صحت سنجی مدل های استفاده شده از تابع استاندارد Mackey-Glass استفاده شد. نتایج کاربرد دو مدل حاکی از عملکرد مناسب، دقت بالای هر دو مدل به ویژه مدل GMDH و افزایش دقت محاسبه سرعت پیک آلودگی به میزان حدودا 52 درصد نسبت به بهترین معادله رگرسیونی بود.

تخمین سرعت پیک ماده آلوده کننده, روش های هوشمند, روش برخورد گروهی با داده ها (GMDH), روش هوشمند تلفیقی (GMDH-HS)