رضا ابراهیمی - دانشجوی دکتری / دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان
مصطفی غیور - عضو هیات علمی / دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان
حشمت اله محمدخانلو - عضو هیات علمی / دانشکده مهندسی هوافضا، دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، تهران

در بسیاری از سیستم­های دوار همچون موتورهای جت، برای انتقال توان بین قسمت­های فشار بالا و فشار پایین توربین و کمپرسور از سیستم روتور هم­محور استفاده می­شود. در این مقاله تحلیل آشوبناک یک سیستم روتور هم­محور تعلیق شده به صورت مغناطیسی در یاتاقان های کمکی ارائه شده است که شامل ممان­های ژیروسکوپی دیسک­ها و کوپلینگ هندسی قطب­های مغناطیسی است. معادلات دیفرانسیل غیرخطی حرکت با استفاده از معادلات لاگرانژ استخراج و با روش عددی رونگ - کوتا حل شده­اند. سپس آثار اصطکاک و لقی در یاتاقان­های کمکی روی ارتعاشات آشوبناک سیستم روتور هم­محور - یاتاقان مغناطیسی فعال، با استفاده از مسیرهای مداری، طیف توان، مقاطع پوانکاره، نمودارهای دوشاخگی و ماکزیمم نماهای لیاپانوف بررسی شده است. نتایج نشان می­دهد که با تغییر این پارامترها، دینامیک سیستم می­تواند به طور قابل ملاحظه­ای تحت تاثیر قرار گیرد؛ به طوری که پاسخ­های سیستم پدیده­های دینامیک غیرخطی متنوعی را از جمله آشوب و پرش آشکار می­کنند. همچنین با توجه به نتایج تحلیل، برخی مقادیر آستانه­ای را می­توان در ارتباط با طراحی پارامترهای مناسب برای این سیستم به دست آورد.

روتور هم محور, یاتاقان مغناطیسی فعال, یاتاقان کمکی, دینامیک غیرخطی, دوشاخگی