محمدرضا نجاریان - دانشیار گروه ادبیات فارسی دانشگاه یزد

سبک رباعیات مهستی گنجوی چکیده: مهستی گنجوی(490 -577ق.) بانوی شاعر ایرانی در سده ششم هجری، پس از خیام برجسته ترین رباعی سرای ایران به شمار می آید.وی را همچنین پایه گذار مکتب شهر آشوب در قالب رباعی شناخته اند که بعدها در عصر صفوی رواج بیشتر یافته. در شعر مهستی وجود فعلها و واژگان فارسی کهن؛ مثل: بخسبم، آهیخت، پار، تنک خام؛ تلفظهای کهن، مثل قافیه خوش با آتش و کش نیز کاربرد بایستن و شایستن در معنای تام دلالت بر تاثیر پذیری شاعر از سبک خراسانی است. ایهام،شهر آشوب،مراعات نظیر،کنایه ،تشبیهات مرکب و تفضیل و حسن تعلیل و ایهام هنری وجناس بخصوص مرکب از جمله آرایه های برجسته رباعیات مهستی است. در میان اشعار شاعر بسامد مضمون های غنایی و ارج نهادن به مقام معشوق، اندیشه خیامی و خوش باشی، شهر آشوب ها، نکته های طنز آمیز و هزلیات قابل تامل است. در این مقاله سعی بر این است تا سبک رباعیات مهستی در سه لایه زبانی و ادبی و فکری تحلیل شود.واژگان کلیدی: مهستی گنجوی،شعر سده ششم هجری،رباعی،سبک شناسی

مهستی گنجوی, شعر سده ششم هجری, رباعی, سبک شناسی