مهدی حیدری - دانشجوی دکتری باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا - همدان
عباس مترجم - دانشیار گروه باستان شناسی دانشگاه بوعلی سینا

الشتر نام بخش مرکزی دشتی کوچک است که در شمال لرستان جای دارد. چند دهه پیش در ناحیه شمالی دشت الشتر بنایی موسوم به امامزاده محمدی، پس از قرن ها مدفون بودن در زیر خاک، شناسایی شد. امامزاده محمدی نامی جدید است که کمتر از نیم سده پیش، از سوی اهالی الشتر به این بنا داده شد. این نام گذاری به سبب یافتن سنگ قبریست که از داخل این بنا به دست آمد. براساس یک رسم دیرینه، ایرانیان معمولا این­گونه بناها که هویت صاحب آن نامعلوم بوده، امامزاده نام می نهاده اند. بررسی های صورت گرفته از بنای امامزاده محمدی، نشان داد که این بنا احتمالا متعلق به دوره سلجوقیان بوده است. با تامل بیشتر در این بنا، طرح اولیه آن که نوعی چهارتاقی از دوران پیش از اسلام را نشان می داد، مشخص گردید. بر این اساس، این بنا دو دوره آبادانی از دوران پیش و پس از اسلام را نشان می دهد. از سویی، گزارش های تاریخی و جفرافیایی در متون اسلامی، از شهری آباد با نام الیشتر و آتشکده اروخش در این ناحیه یاد می کنند. به نظر می­رسد، بین بنای امامزاده محمدی و آتشکده اروخش ارتباطی وجود داشته باشد. مطالعه حول این موضوعات وجه همت نگارندگان در این پژوهش قرار گرفته است.  

واژه­ های کلیدی: الشتر, بنای امامزاده محمدی, آتشکده اروخش, جغرافیای تاریخی