آسیه ذبح نیا عمران - دانشیار دانشگاه پیام نور
فخرالسادات احمدی گوهری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور

دهستان دشت خاک در فاصله 30 کیلومتری از شهرستان زرند، 105 کیلومتری مرکز استان کرمان و در جهت جغرافیایی شمال شرقی آن قرار دارد. یکی از اهم مشکلات منطقه کویری دهستان دشت خاک، خشک سالی و بی آبی است. مراسم باران­خواهی که خاستگاه آن مناطق کم­باران و خشک است، بیانگر نوعی ناتوانی انسان در مقابل قوای طبیعی است. با توجه به این که خشک سالی و کم بارانی در اکثر مناطق ایران حاکم بوده و مردم در تغییر شرایط موفقیت چندانی نداشته­اند، نمایش های آیینی باران­خواهی پا به عرصه های اجتماعی گذاشته، نوعی تسکین روحی و اجتماعی را در جامعه حاکم ساخت. مراسم باران­خواهی دهستان دشت خاک با تفاوت های قابل توجه نسبت به مراسم مشابه و سیر تکاملی منحصربه فرد و خاص خود، با تمام رسوم باران­خواهی در ظاهر متفاوت است، اما در باطن یک هدف و حقیقت را دنبال می کند که همانا نزول باران است. مقاله حاضر تلاش دارد تا به شکل توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر ابزار کتابخانه ای، به سیر تکاملی مراسم باران­خواهی و نمادهای مرتبط با آن در منطقه دشت خاک زرند کرمان بپردازد.

واژه های کلیدی: باران خواهی, دشت خاک, تالو, نماد, آیین های نمایشی