تاثیر اندرزهای اردشیر ساسانی بر سیاست نامه خواجه نظام الملک
عنوان مقاله: تاثیر اندرزهای اردشیر ساسانی بر سیاست نامه خواجه نظام الملک
شناسه ملی مقاله: JR_JISUK-16-32_010
منتشر شده در شماره 32 دوره 16 فصل در سال 1396
شناسه ملی مقاله: JR_JISUK-16-32_010
منتشر شده در شماره 32 دوره 16 فصل در سال 1396
مشخصات نویسندگان مقاله:
محسن مرسلپور - استادیار گروه تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان
حسین شیرمحمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ اسلام دانشگاه سیستان و بلوچستان
خلاصه مقاله:
محسن مرسلپور - استادیار گروه تاریخ دانشگاه سیستان و بلوچستان
حسین شیرمحمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ اسلام دانشگاه سیستان و بلوچستان
اندرزنامه اردشیر مجموعه اندرزهایی است منتسب به اردشیر اول ساسانی در باب حکومتداری که آن را خطاب به اخلافش بهجای گذاشتهاست، که مطولتر از نسخه کنونی بوده و الگوی عمل را برای شاهان ساسانی و پس از ترجمه به زبان عربی، برای حکام مسلمان فراهم ساخت. این اندرزنامه در قرون نخستین اسلامی با عنوان عهد اردشیر اشتهار زیادی داشته و گویا در همان زمان نیز نسخه کاملی از آن موجود نبودهاست. خواجه نظامالملک در جهت تغییر نگرش قبیلهای سلجوقیان به الگوی ملکداری ایرانی، به تدوین سیاستنامه همت گماشت. از مهمترین منابع نظامالملک در تدوین سیاستنامه، عهد اردشیر بوده که در عهد خواجه، نسخه عربی آن موجود بودهاست. نظامالملک عباراتی از اردشیر نقل کرده که در عهد اردشیر نیز وجود دارند که نشان دهنده دسترسی خواجه نظامالملک به عهد اردشیر و وامگیری از آن است. در بسیاری از مباحث سیاستنامه از جمله در صفات شخصی سلطان، دینیاری و اصول ملکداری، میتوان اقتباس از اندرزهای اردشیر را مشاهده نمود. مقاله حاضر بر آن است تا با رویکردی تحلیلی به بررسی صحت انتساب اندرزنامه به اردشیر، جایگاه عهد اردشیر در قرون نخستین اسلامی و بازیابی اندرزهای اردشیر در سیاستنامه خواجه نظامالملک بپردازد.
کلمات کلیدی: ایران باستان, عهد اردشیر, سیاستنامه, نظامالملک, اندرزنامه
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/872298/