زینب خسروی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه محقق اردبیلی

 پردیس واژه ایرانی باستان است که به زبان فارسی رسیده و از زبان­های ایرانی وارد تمام زبان­های دنیا شده­است. مفاهیم مینوی پردیس بر اندیشه اسلامی تاثیر نهاده؛ هرچند مفهوم پردیس در این جهان­بینی دگرگون شده­است، اما ساخت پردیس که در ایران از قدمت بسیاری برخوردار است، در دوران اسلامی ادامه یافته و بازآرایی آن در قالب نقش و نگارهای پردیسی، در هنر فرش رخ نشان داده است. واژه پردیس و ساخت مکان­هایی با این نام، برای نخستین بار در دوران هخامنشی آشکارشد و بعدها مورد تقلید شاهان سلوکی و رومی قرار گرفت. در پژوهش پیش ­رو، کوشیده ایم تا علت ساخت مکان­هایی با نام پردیس، در دوره هخامنشی بیابیم. در فرضیه مطرح شده، پردیس بازنمایی کهن­الگوی قومی یعنی بهشت ازلی ایرانی، ایران­ویج می­باشد که در ساخت این مکان، جغرافیای ایران، تغییر نظام اقتصادی آریایی­های تازه­وارد به فلات ایران از دامداری به کشاورزی و اندیشه سیاسی نضج گرفته و در دوره مادی­ها از اثرگذاری بسزایی برخودارند.

پردیس, آرمان شهر, ایران ویج, هگمتانه, پردیس های هخامنشی