مهدی خداداد - دانشگاه گلستان
حسین موسی زاده - دانشجوی دکتری، گروه علوم منطقه ایی، دانشگاه اتوش لوراند، دانشکده علوم، بوداپست، مجارستان.
فضل اله اسمعیلی - استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور، تهران.
مریم صالحی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، ایران.

هدف مقاله حاضر، سطح بندی مناطق کلانشهر تهران از لحاظ شاخص های توسعه پایدار با استفاده از تحلیل عاملی و خوشه ای، می باشد. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است و از مدل های کمی استفاده شده است. برای شناخت سطوح برخورداری مناطق 22 گانه شهر تهران، با استفاده از آمار و اطلاعات سرشماری سال 1390 از 47 شاخص در زمینه های اقتصادی، اجتماعی - فرهنگی و زیربنایی- مسکن استفاده گردیده و نتایج آن با بهره گیری از مدل تحلیل عاملی ارزیابی شده و سرانجام جهت تقسیم مناطق در گروه های همگن از روش تحلیل خوشه ای بهره گرفته شده است. برای ارزیابی داده ها از نرم افزار های Excel و SPSS و همچنین برای ترسیم نقشه ها از نرم افزار ArcGIS10 استفاده گردیده است. رتبه بندی مناطق 22 گانه تهران براساس میزان سطح رفاه و برخورداری از امکانات و خدمات شهری، از نابرابری و تفاوت معنادار بین گسترش فیزیکی شهر و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در پایتخت حکایت دارد. به طوری که امکانات و خدمات در مناطق شهر تهران به صورت هماهنگ توزیع نشده اند . منطقه 6 توسعه یافته ترین و مناطق20 و 22 محروم ترین می باشند.

توسعه پایدار شهری, مناطق شهری, مدل تحلیل عاملی, تحلیل خوشه ای, تهران