زهرا قناعت - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه ایوان کی
اسماعیل صرافی گهر - استادیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه ایوان کی
حسین عالی - استادیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه ایوان کی

پژوهش حاضر به یکی از معضلات جامعه امروز، یعنی کار کودکان می پردازد. پدیده کودکان کار زمان زیادی است که در ایران به یک مشکل اجتماعی مهم تبدیلشده است. این پدیده با وجود اینکه پدیده ای جهانی است اما در کشورهای درحال توسعه فراگیرتر است و علی رغم تلاش هایی که از سوی سازمان ها در کشورهای توسعه یافته صورت گرفته ولی با این حال کودکان زیادی به جای رفتن به مدرسه کار می کنند که کشور ایران نیز از این مشکل فارغ نیست. کار کردن برای کودکان مخصوصا در دوره ای که جسم آنها در حال رشد است و باید در حال یادگیری مهارت هایی برای داشتن آینده روشن و درخشان باشند، آسیب های اجتماعی خطرناکی به دلیل گذراندن ساعات زیادی از عمر خود در بدترین شرایط اجتماعی و ناامنی جامعه، برای آنها به همراه دارد در نتیجه شناخت چالش ها در طراحی بهینه و ارائه خدمات مناسب برای کودکان کار بسیار با اهمیت است و معماری نیز همچون هر شاخه ی دیگری سهمی در حل معضلات اجتماعی خواهد داشت. در این طرح به دنبال یافتن پاسخ این پرسش هستیم که چگونه می توان از مولفه های معماری جهت رشد فردی و اجتماعی و کاهش آسیب های اجتماعی در کودکان کار بهره گرفت؛ بنابراین بعد از شناخت ویژگی های کودکان و به ویژه کودکان کار و بررسی مسائل و مشکلات و نیازهای آنها، به معرفی و بررسی عوامل معمارانه که بر روی کودکان تاثیرگذار هستند می پردازیم. سپس از طریق شناخت و بررسی نمونه های معماری مربوط به کودکان کار و خیابان، به ارائه راهکارهایی از طریق معماری برای کاستن از مشکلات این کودکان پرداخته می شود. روش تحقیق در این طرح به صورت توصیفی تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات نیز به صورت کتابخانه ای از مطالعات اسناد و مدارک موجود و میدانی از طریق حضور در مدرسه صبح رویش صورت گرفته است.

معماری، آسیب اجتماعی، کودک، کودک کار