افرا مرندی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
بابک قنبر زاده - استاد، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
اکرم پزشکی - استادیار، گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

رژیم های غذایی نادرست و اضافه وزن از مشکلات انکار نشدنی عصر حاضر هستند؛ از طرفی کاهش چربی در رژیم غذایی، سبب کمبود مواد مغذی محلول در چربی مورد نیاز بدن مانند انواع ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها، اسیدهای چرب چند غیر اشباعی و غیره می شود؛ همچنین بسیاری از این ترکیبات در طول فرآیندهای مختلف، دوره نگهداری ماده غذایی و هضم آن در بدن از بین می روند. یکی از آنتی اکسیدان های طبیعی محلول در چربی، کوآنزیم یوبی کینون (Q10) است که در منابعی نظیر گوشت قرمز، مغزها و روغن سویا و ... وجود دارد. نقش اساسی این کوآنزیم شرکت در متابولیسم انرژی وچرخه تنفس سلولی درمیتوکندری است. کاهش قدرت سنتز درون سلولی با افزایش سن، ناکافی بودن Q10 موجود در مواد غذایی و بویژه فقدان این ماده ارزشمند در برخی محصولات لبنی و غلات، و نیز تاثیرات سلامتی بخش متعدد این ترکیب و همچنین ناپایداری آن در حضور عوامل محیطی (نور، فلزات سنگین و ...)، تلاش برای غنی سازی محصولات غذایی با آن را منجر شده است. راهکار های مختلفی به منظور جبران کمبود های ناشی از دریافت و تولید اندک این آنتی اکسیدان در بدن و همچنین جلوگیری از تجزیه آن، پیشنهاد شده است که یکی از مهم ترین و عملی ترین آنها درون پوشانی ترکیب با استفاده از فناوری نانو است. در این مقاله مروری به بررسی استفاده از انواع سیستم های کلوئیدی در مقیاس نانو برای درون پوشانی و حفظ این آنتی اکسیدان طبیعی در برابر شرایط محیطی پرداخته می شود.

کوآنزیم کیوتن، ترکیب زیست فعال، درون پوشانی، خاصیت آنتی اکسیدانی