مهدی جلالی جیوان - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی، آزمایشگاه کلوئیدهای غذایی و رئولوژی، گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
سلیمان عباسی - استاد تمام گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی، آزمایشگاه کلوئیدهای غذایی و رئولوژی، گروه علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

در این پژوهش استخراج لوتئین با استفاده از نانوفناوری میکروامولسیون از پودر گل جعفری بررسی شد. بدین منظور از دو گروه سورفاکتانت طبیعی (ساپونین، لسیتین، سوکروزمونوپالمیتات و رامنولیپید) و سنتزی (تویین 20 ، تویین 80 ، اسپن 20 و سدیم دو دسیل سولفات) در نسبت های مختلف سورفاکتانت: لوتئین (1:100 ، 1:200 ، 1:500 ، 1:1000 ، 1:2000 و 1:5000) در ترکیب با کمکسورفاکتانت های گوناگون (گلیسرول، پروپیلن گلیکول، اتانول و 1- پروپانول) در سطوح متفاوت سورفاکتانت: کمک سورفاکتانت (1:2 ، 1:1 ، 2:1 ، 5:1 ، 10:1 ، 20:1 و 50:1) بصورت جداگانه استفاده گردید. نتایج نشان داد که بدون استفاده از کمکسورفاکتانت، کارایی استخراج این سامانه ها در مقایسه با کارایی استخراج چهار مرحله ای با استون (15/83 میلی گرم بر گرم) بسیار پائین می باشد (کمتر از 15%) هر چند که با خیساندن اولیه پودر گلجعفری در کمک سورفاکتانت ها، این کارایی بشکل معنی داری افزایش یافت (P> 0/05). بطوری که میکروامولسیون متشکل از تویین 80 : 1 پروپانول (سورفاکتانت: کمک سورفاکتانت برابر - 1:2) بالاترین کارایی استخراج را نشان داد (39/41%). در ادامه ی این پژوهش، تاثیر غلظت های مختلف آنزیم پکتیناز تجاری Endozym ® pectofruit (3076/80 و 1538/40 و 307/68 و 30/77 و 6/15 و 3/08 واحد فعالیت آنزیمی بر مبنای فعالیت پکتینازی) بر کارایی استخراج میکروامولسیون بر پایه ی سورفاکتانت سدیم دودسیل سولفات (SDS): اتانول (2:1) بررسی شد. نتایج نشان داد که پیش تیمار با 30/77 واحد این آنزیم با 83% افزایش کارایی، بیشترین تاثیر را بر کارایی استخراج این سامانه ی میکروامولسیونی داشت. از اینرو این غلظت بهینه برای پیش تیمار سایر فرمولاسیون های میکروامولسیونی استفاده گردید. نتایج نشان داد که این پیش تیمار برای میکروامولسیون اسپن 20 بسیار کارآمدتر بود و منجر به 116 % افزایش کارایی استخراج شد.

میکروامولسیون، لوتئین، سورفاکتانت،کمکسورفاکتانت، آنزیم