عرفانه راسخ جهرمی - مربی، گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
سمانه نورانی - استادیار، گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

هدف محوری این مطالعه اندازه­گیری بهره­وری در سامانه حمل­ونقل مترو تهران جهت ارزیابی میزان پیشرفت و پسرفت هر خط مترو می­باشد. بدین­منظور از داده­های آماری سامانه حمل­ونقل مترو تهران طی سال­های 91-1387 و روش تحلیل پوششی داده­ها استفاده شده است.  در واقع این مطالعه با بهره­گیری از شاخص­ بهره­وری مالم­کوئیست،که از دو اثر تغییر در فناوری و تغییر درکارایی فنی نشات گرفته، بهره­وری کل عوامل تولید در دو مرحله مورد سنجش و ارزیابی قرار می­دهد. نتایج پژوهش  موید آن است که در مرحله اول از بین چهار خط فقط یک خط با افزایش بهره­وری (6 در هزار) مواجه بوده است و در مرحله دوم همگی خطوط در سال­های اولیه افزایش بهره­وری داشته­اند، اما با گذشت زمان نوساناتی در بهره­وری خطوط مشاهده شده است. به­طورکلی در خطوط مترو تهران در هر دوره اثر تغییرات فناوری بر بهره­وری بیشتر از تغییرات کارایی فنی بوده است. از­این­رو جهت افزایش بهره­وری خطوط مترو لازم است کارایی فنی و کارایی مقیاس بهبود یابند.   

بهره ­وری، شاخص مالم ­­کوئیست، سامانه مترو، تحلیل پوششی داده­ها، حمل ­و­نقل طبقه ­بندی JEL:O32, O47, R41, R42, R49