سهیل امانی - دانشجوی کارشناسی ارشد شیمی پلیمر/دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، دانشکده شیمی
زهرا محمدنیا - هیات علمی/دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان
عطیه مهدوی - هیات علمی/ دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، دانشکده علوم زیستی

به ترکیبات پلیمری که در pH خنثی دارای مجموعه ای از بارهای مثبت و/یا منفی هستند، پلی الکترولیت گفته می شود. بسیاری از مواد به دلیل داشتن گروه های یونی مثبت یا منفی روی سطح به عنوان پلی الکترولیت مورد توجه هستند. کمپلکس های پلی الکترولیتی (PEC) در اثر برهم کنش های الکتروستاتیک میان دو یا چند پلیمر با بارهای مخالف تشکیل می شوند. پلیمرهای استفاده شده برای تهیه کمپلکس های پلی الکترولیتی می توانند دارای منشا طبیعی یا سنتزی باشند. اکثر پژوهشگران بر این عقیده هستند که تشکیل PEC پدیده ای آنتروپی محور است. رهایش یون های همراه با جرم مولکولی کم (یون های همراه با یون های باردار روی زنجیر پلیمری) همان نیروهای موثر برای تشکیل PECها در محلول های آبی هستند و موجب افزایش آنتروپی سامانه می شوند. از جمله مزایای کمپلکس های پلی الکترولیتی زیست سازگاری زیاد، زیست تخریب پذیری عالی، عدم سمیت و هزینه و انرژی بری کم تولید آن هاست. عوامل مختلف مانند چگالی بار، جرم مولکولی، غلظت نمک، pH محیط واکنش، قدرت یونی و نسبت اختلاط در تشکیل کمپلکس های پلی الکترولیتی موثرند. در این مقاله به خواص، سازوکار، برهم کنش های موثر بر تشکیل، مدل های مختلف تشکیل کمپلکس های پلی الکترولیتی، کاربردها و روش های مختلف سنتز آن ها پرداخته شده است. کمپلکس های پلی الکترولیتی به دلیل رهایش کنترل شده دارو در بافت هدف، ماندگاری و تنظیم سرعت رهایش دارو، به عنوان حامل پلیمری در سامانه های دارورسانی بسیار مورد توجه هستند. همچنین از آن ها می توان در رهایش ژن، واکسن و پروتئین، مهندسی بافت و ساخت غشا استفاده کرد.

پلی الکترولیت, کمپلکس پلی الکترولیتی, کاربرد, سنتز, دارورسانی