مهدی غیاثی اسکویی - دانش آموخته دکتری، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
مجید آقاعلیخانی - دانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی،دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
فاطمه سفیدکن - استاد، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، تهران، ایران
علی مختصی بیدگلی - استادیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

به منظور بررسی اثر مقدار کود نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانه، کارایی نیتروژن و صفات مرتبط با آن در گیاه خار مقدس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1393 و 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار مقدار کود نیتروژنی صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره و پنج تراکم 5، 10، 15، 20 و 25 بوته در مترمربع بودند. اثر اصلی نیتروژن و تراکم بوته بر عملکرد دانه، کارایی نیتروژن، ارتفاع، شاخص سبزینگی، نسبت ریشه به ساقه و درصد نیتروژن دانه معنی دار بود. با افزایش نیتروژن مصرفی مقدار متوسط عملکرد دانه، شاخص سبزینگی، ارتفاع گیاه و درصد نیتروژن دانه تا حدی افزایش یافت، این در حالی بود که با افزایش نیتروژن، صفات کارایی زراعی، بازیافت، استفاده نیتروژن و نسبت وزن ریشه به ساقه کاهش معنی داری پیدا کردند. تراکم های بالا موجب کاهش مقدار عملکرد دانه و شاخص سبزینگی شدند، درحالی که از طریق افزایش نسبت وزن ریشه به ساقه و ارتفاع گیاه،‎ ‎کارایی نیتروژن را بهبود بخشیدند. اطلاعات جدید این مقاله درباره کارایی نیتروژن خارمقدس در مدیریت نیتروژن قابل استفاده خواهد بود.

ارتفاع بوته, بازیافت نیتروژن, کارایی زراعی, کارایی فیزیولوژیک, نسبت وزن ریشه به ساقه, نیتروژن دانه