سیده مرضیه حسینی ولشکلایی - کارشناسی ارشد، گروه فضای سبز، موسسه آموزش عالی سنا، ساری، ایران
یحیی تاجور - استادیار، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری، سازمان، تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رامسر، ایران
مسعود آزادبخت - استادیار، گروه فضای سبز، موسسه آموزش عالی سنا، ساری، ایران
زینب رفیعی راد - دانشجوی دکتری، گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

تنش دمای پایین یکی از مهمترین تنش های محیطی غیرزنده است که رشد و عملکرد گیاهان زینتی را تحت تاثیر قرار می دهد. به منظور بررسی برخی شاخص های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی چهار رقم مرکبات زینتی مورد استفاده در فضای سبز شهری در شرایط تنش دمای پایین، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری کشور (رامسر) در سال 1394 اجرا شد. تیمارها شامل دما در چهار سطح (3، 0، 3- و 6- درجه سانتی گراد) و چهار رقم مرکبات زینتی شامل (کامکوات، انگشت بودا، کالاموندین و لایم کوات) بودند. نتایج نشان داد که با کاهش دما میزان نشت یونی، آب گزیدگی، محتوای پرولین، ظرفیت آنتی اکسیدانی، پراکسیداسیون لیپیدها و فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز به طور معنا داری افزایش یافتند، در صورتی که مقدار کلروفیل a و کل کاهش یافت. بر این اساس کمترین میزان آب گزیدگی برگ (92/20 درصد) و نشت یونی (81/30 درصد) که شاخص های تخریبی هستند، در کامکوآت مشاهده شد. همچنین، مقدار کلروفیل کل (21/2 میلی گرم برگرم وزن تر برگ)، ظرفیت آنتی اکسیدانی (61/60 درصد) و میزان فعالیت سوپراکساید دیسموتاز (53/26 واحد آنزیمی بر گرم وزن تر برگ) که از صفات تحمل پذیری محسوب می شوند، در این رقم مشهودتر بود. به طورکلی، کامکوات از طریق افزایش برخی شاخص ها مانند پرولین، قندهای محلول، ظرفیت آنتی اکسیدانی و فعالیت سوپراکسید دیسموتاز قادر به تحمل تنش یخبندان تا دمای 3- درجه سانتی گراد است.

پرولین, ظرفیت آنتی اکسیدانی, فضای سبز, کلروفیل, نشت یونی