حمید احمدی علیپور - دانشجوی کارشناسی ارشد،گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
افشین سلطانی - استاد گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حسین کاظمی - استادیار گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
علیرضا نه بندانی - دانشجوی دکتری، گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

گندم (Triticum aestivum L.) یکی از مهمترین محصولات زراعی از جایگاه ویژه ای در کشور برخوردار است. یکی از راه های افزایش تولید، کاهش خلا عملکرد است. در این راستا با استفاده از مدل شبیه سازی SSM-Wheat[1] و نرم افزار GIS[2] میزان تولید و خلا عملکرد گندم در استان گلستان بررسی شد. بدین منظور، عملکرد بالقوه در شرایط آبی و دیم در سطح استان شبیه سازی و پهنه بندی عملکرد پتانسیل در محیط GIS انجام شد و سپس خلا عملکرد و خلا تولید نیز در شرایط آبی و دیم محاسبه شد. نتایج نشان داد که با ارقام گندم مورد ارزیابی و روش های فعلی زراعی، میانگین عملکرد بالقوه گندم آبی و دیم به ترتیب 8140 و 4930 کیلوگرم در هکتار است. همچنین تولید پتانسیل در شرایط آبی و دیم در استان برابر با 35/1 و 11/1 میلیون تن (جمع 469/2 میلیون تن) به دست آمد. در صورت شناسایی و رفع عوامل ایجاد کننده خلا عملکرد در استان، مقدار کل تولید گندم از حدود یک میلیون تن فعلی (میانگین 10 سال اخیر) به 97/1 میلیون تن قابل افزایش است. براساس نتایج در استان گلستان، مهم ترین عوامل ایجاد کننده خلا عملکرد گندم با ارقام و مدیریت های زراعی فعلی، مدیریت نادرست آبیاری، نامناسب بودن ارقام مورد کشت و استفاده نامناسب از کودهای پایه، سرک و کم مصرف است و برای رفع خلا عملکرد، مصرف 165 تا 215 کیلوگرم بذر در هکتار، استفاده از بذرهای گواهی شده ارقام مناسب برای کشت آبی و دیم، مصرف حداقل 50 کیلوگرم کود فسفر (معادل P2O5) در هنگام کشت، مصرف حداقل 95 کیلوگرم کود نیتروژن خالص در هکتار و یکپارچه سازی مزارع پیشنهاد می شوند. [1]. Simple Simulation Model Wheat   [2]. Geographic information system

امنیت غذایی, سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS, عملکرد آب محدود, عملکرد بالقوه, عملکرد واقعی