حمیدرضا جلیل - دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی، اصفهان، ایران
فائزه عزیزی - دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی، اصفهان، ایران
سیدجمال مشتاقیان - دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی، اصفهان، ایران
فریبا اسماعیلی - دانشگاه اصفهان، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی، اصفهان، ایران

هدف: در این مطالعه قابلیت عصاره مغز نوزاد رت برای القای تمایز عصبی در سلول های بنیادی کارسینومای جنینیP19 مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روش­ها: عصاره مغز نوزاد رت تحت شرایط استریل جمع­آوری و غلظت پروتئین کل موجود در آن تعیین شد. سپس میزان زنده­مانی سلول­ها پس از تیمار با عصاره مغز به دست آمد. جهت تمایز، اجسام شبه­جنینی حاصل از کشت معلق سلول­ها به مدت هفت تا چهارده روز در معرض محیط کشت حاوی سه درصد سرم به همراه عصاره قرار گرفتند. برای ارزیابی تمایز عصبی از دو روش رنگ­آمیزی اختصاصی و real-time PCR استفاده شد.نتایج: رنگ­آمیزی کرزیل­ویوله مورفولوژی عصبی سلول­های تمایز یافته را محرز ساخت. بیان ژن­های اختصاصی عصبی به وسیله real-time PCR تایید شد. عصاره مغز در حال تکوین که سرشار از عوامل نوروتروفیک است، توانست بیان ژن­های سیناپتوفیزین (پروتئین غشای پیش­سیناپسی) و نستین (فیلامنت حدواسط سلول­های پیش­ساز عصبی) را در این سلول­ها القا نماید. همچنین بیان فاکتور رونویسی Nanog که از عوامل بسیار مهم در تنظیم میزان پرتوانی سلول­های بنیادی و مرتبط با خودنوزایی این سلول­هاست، تحت تاثیر عامل القایی عصاره مغز کاهش یافت.نتیجه­گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که عصاره مغز نوزاد رت می­تواند باعث بروز فنوتیپ عصبی در سلول­های بنیادی P19 شده و بیان ژن­های اختصاصی عصبی را در این سلول­ها القا نماید. این مطالعه پتانسیل استفاده از ترکیب عصاره مغز نوزاد رت و درمان با سلول­ بنیادی را برای بهبود نقایص بیماری­های تخریب­کننده عصبی پیشنهاد می­کند. 

تمایز عصبی, سلول­های کارسینومای جنینی, عصاره مغز, نشانگرهای اختصاصی سلول عصبی