احمد مجد - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشکده علوم زیستی، گروه زیست شناسی، تهران، ایران
نرگس زندی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشکده علوم زیستی، گروه زیست شناسی، تهران، ایران
صدیقه اربابیان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشکده علوم زیستی، گروه زیست شناسی، تهران، ایران
فریبا شریف نیا - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشکده علوم زیستی، گروه زیست شناسی، تهران، ایران

هدف: هدف از این پژوهش تولید گیاهان سالم و مطلوب دو گونه زالزالک از طریق کشت مریستم و رویان زایی پیکری و تهیه بذر مصنوعی که از نتایج زیست فناوری است، می باشد.مواد و روش ها: بذرها، قطعات اندام های رویشی - زایشی و جوانه های دو گونه زالزالک به حالت سترون در محیط MS جامد همراه هورمون های اکسینی (2,4D ، NAA، IAA)، سیتو کینینی (KIN, Zeatin،BAP ) و  GA3 در شرایط استریل به مدت و در چند تکرار کشت شدند. کپسولی کردن نمونه ها با آلژینات سدیم و کلرور کلسیم انجام شد.نتایج: بهترین جدا کشت های کالوس زا، جدا کشت های برگی و مریستم جوانه ها در محیط MS جامد همراه با غلظت هایی از اکسین ها و سیتو کینین ها بودند. رویان نماها و به ویژه رویان ها اغلب از جدا کشت های برگی و با واکشت کالوس های رویان زا در محیط MS جامد همراه با هورمون های اکسین – سیتوکینین و حضور مختصر NaCl ایجاد شدند. جوانه های جانبی از اوایل پاییز و اواخر اسفند برای تولید بذرهای مصنوعی مناسب تر بودند. برای تولید بذرهای مصنوعی از پوشش 3 درصد آلژینات سدیم و 1 درصد کلرور کلسیم استفاده شد. برای ذخیره سازی دانه های مصنوعی دمای 4 درجه سانتی گراد و برای رویش این بذرها دمای 1± 24 درجه سانتی گراد مناسب بودند.نتیجه گیری: مشکلاتی برای رویان زایی پیکری گونه های مورد مطالعه وجود دارد. نوع و مقدار هورمون ها بر کالزایی و تشکیل رویان نماها و رویان ها بسیار موثر است. زمان برداشت جوانه ها برای تولید بذرهای مصنوعی نیز اهمیت زیادی دارد. همراه کردن جوانه ها با محیط MS و کپسولی کردن آن ها با آلژینات سدیم مناسب است. 

زالزالک, کشت در شیشه, رویان زایی پیکری, بذر مصنوعی