جبارعلی ذاکری سردرودی - دانشیار، دانشکده مهندسی راه آهن، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران
مرتضی اسماعیلی - دانشیار، دانشکده مهندسی راه آهن، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران
حمیدرضا حیدری نوقایی - دانشجوی دکتری، دانشکده مهندسی راه آهن، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران

در یک تعریف کلی ناحیه انتقال به محلی از خط ریلی اطلاق می گردد که در آن ناحیه تغییرات ناگهانی سختی اتفاق بیافتد.این تغییرات ناگهانی در سختی قائم، موجب ایجاد تغییرشکل در خط، ناهمواری ریل، نشست نامتقارن خط، افزایش بارهایدینامیکی، آسیب دیدن اجزای روسازی، معلق شدن تراورس ها، تغییر شکل دائمی ریل ها، نفوذ بالاست در بستر، بهم خوردنهندسه خط و تغییر عرض آن، افزای شتاب ها و تنش های وارده به خط و وسیله نقلیه، کاهش راحتی سفر و... می گردد.بنابراین می توان اظهار داشت که نواحی انتقال از جمله آسیب پذیرترین نقاط خطوط ریلی می باشند که بایستی مورد توجهخاص قرار گرفته و راهکار مناسب در این رابطه ارائه گردد لذا هدف از ایجاد ناحیه انتقال، افزایش سختی خط بصورتتدریجی از خط نرم تر به سمت خط سخت تر می باشد، بطوری که این اثرات به حداقل برسد. در این راستا تاکنون روش هایمختلفی نظیر ساختارهای مبتنی بر ایجاد تغییر در روسازی خط (نصب ریل های اضافی، تغییر طول تراورس ها، تغییر فاصلهتراورس ها، اجرای دال بتنی ورودی، استفاده از پابند وپد زیر ریل ارتجاعی، استفاده از پد زیر تراورس و استفاده از فرشبالاست یا فرش دالخط) و ساختارهای مبتنی بر ایجاد تغییر در زیرسازی خط (استفاده از ملات بتن آسفالتی، تزریق ملاتسیمان، ستون های سنگی، شمع زنی، مواد ژئوسنتیتیک وتقویت خاکریز) برای نیل به این اهداف ارائه و اجرا گردیده است.در این مقاله سعی شده انواع ساختارهای موجود جهت اجرای ناحیه انتقال در خطوط ریلی معرفی و سپس مشخصات فنی واجرایی هر یک از آن ها تشریح گردد.

خطوط ریلی، نواحی انتقال ، سختی خط