محسن آقایاری هیر - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تبریز
رضا طالبی فرد - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تبریز

هدف پژوهش حاضر ارائه پاسخی مناسب به این پرسش است که با توجه به مشکلات کنونی جوامع روستایی و تحولات حیرتآور در عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات به همراه روند شتابان جهانی شدن کدام رویکرد میتواند گزینه مناسبی در فرآیند دستیابی به توسعه پایدار روستایی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات باشد چرا که پیشنیاز توسعه جوامع روستایی در جهان مملو از تغییرات پرشتاب فناوری اطلاعات و ارتباطات، اتخاذ رویکردی است که در فرآیند برنامه ریزی توسعه موثر باشد و بتواند با تلاشی سیستماتیک و نگاهی بلندمدت به آینده، فناوریهای نوظهور در حوزه های مختلف دانش، فناوری و جامعه را شناسایی و آن دسته از بخشهایی که سرمایه گذاری در آنها احتمال سوددهی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بیشتری دارد را مشخص کند. در واقع، امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات روستاها را همزمان صحنه شکلگیری، رشد و تداوم فرصتها و تهدیدهایی قرار داده است که ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیستمحیطی زندگی روستائیان را تحتتاثیر قرار میدهد. نتایج برررسیهای صورت گرفته با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی نشان میدهد که بی توجهی به نقش و اهمیت آینده نگاری و روند تحولات آینده فناوری اطلاعات و ارتباطات و مسیری که روستاها در آن قرار خواهند گرفت موجب مواجه ه یا برخورد با موانع جدی، تحمیل فشار بر نسلهای آینده و درنهایت غفلت زدگی راهبردی خواهد شد. در چنین شرایطی اهمیت و نقش رویکرد آیندهنگاری در توسعه پایدار روستایی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات روشن میگردد. با استفاده از این رویکرد می توان تحولات آینده توسعه پایدار روستایی را شناخت و برای بهبودبخشی، پایداری و بازسازی و نوسازی جامعه روستایی بر اساس اندیشه و باورهای تازه و همچنین ایجاد اجتماعات سالم با عنایت به مزیتهای حاصل از فناوریهای نوین اطلاعات و ارتباطات تلاش کرد.

رویکرد آینده نگاری، توسعه پایدار روستایی، فناوری اطلاعات و ارتباطات.