صالح منتظری - دانشجوی دکتری رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مازندران
محمد محسنی دهکلانی - دانشیار رشته فقه و مبانی حقوق دانشگاه مازندران
علی اکبر ایزدی فرد - استاد تمام فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مازندران

یکی از قواعد حاکم بر دیات، قاعده دیه اعضای یک تایی و دوتایی است که مسامحتا به اعضای زوج و فرد تعبیر می شود. طبق قاعده مذکور، ازبین بردن هر عضوی که زوج باشد، موجب دیه کامل و ازبین بردن یکی از آن دو، موجب نصف دیه است. از این قاعده، دیه دو بیضه استثنا شده است. تعدادی از فقهای امامیه، دیه بیضه چپ را دوسوم و بیضه راست را یک سوم دیه کامل می دانند. این نظریه به اندازه ای مشهور است که حتی قانون گذار قانون مجازات اسلامی در ماده 665 نیز آن را پذیرفته است. نویسندگان با بررسی ابعاد موضوع و استقصای اقوال پنج گانه موجود در مسئله، بدون تمایزنهادن میان بیضه چپ و راست، دیه هریک را نصف دیه کامل می دانند. قول مختار، مستظهر به ادله خاص و مطابق قواعد حاکم بر باب دیات است.

دیات, بیضتین, بیضه چپ, بیضه راست, قاعده دیه اعضا